Των ανθρώπων πάθη

«Όνειρο» στην «Πειραματική» του Εθνικού Θεάτρου

Θα ήταν σοβαρή παράλειψη της στήλης αν δεν αναφερόταν στην πολύ σημαντικής, ουσιώδους ερμηνευτικής άποψης, γοητευτικής αισθητικά και ατμοσφαιρική παράσταση του Στάθη Λιβαθινού –καλλιτεχνικού διευθυντή της «Πειραματικής Σκηνής» του Εθνικού Θεάτρου, με το «Όνειρο» του Στρίντμπεργκ και στην αξιοθαύμαστη, ποιητικής δύναμης, μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα, έστω και μετά το τέλος της (ας «όψεται» το πληθωριστικό ρεπερτόριο του θεατρικού χειμώνα). Ο περιορισμένος αριθμός παραστάσεων, λόγω του συνολικού ρεπερτορίου της «Πειραματικής Σκηνής», στέρησε τη δυνατότητα να δουν περισσότεροι θεατρόφιλοι αυτό το σπανιότατα παιζόμενο έργο, το πιο αγαπημένο του έργο, «παιδί του πιο βαθιού του πόνου», όπως έγραψε ο Στρίντμπεργκ. Ένα εκπληκτικής σύλληψης, αριστοτεχνικής μυθοπλασίας, αλλά και δύσβατο ερμηνευτικά, σκηνικό ποίημα για τη ζωή. Τη μόνη, την επί γης «κόλαση» των ατελεύτητων παθών των ανθρώπων και την αδιαίρετη με εκείνη των ανθρώπων «τραγωδία» της αγνής ποίησης να «πηγάζει» από την πραγματική ζωή, αλλά και την «οφειλή» του ποιητή να διεκτραγωδεί τα πάθη των ανθρώπων με τη «μητρική τους γλώσσα που λέγεται παράπονο». Αυτή η εξαίσια ποιητική φράση του Στρίντμπεργκ, βαλμένη στο στόμα του Ίντρα (ο ρεαλιστής Στρίντμπεργκ έγραψε το «Όνειρο» έχοντας μελετήσει το Βουδισμό), αποτελεί ερμηνευτικό «κλειδί» του έργου, για να διαπεράσει κανείς την «ονειρική», υπερρεαλιστική υφή της πλοκής και να αναδείξει το βαθύτατο, σκληρό, ωμό, πικρό (ακόμα και με στοιχεία από τη βασανισμένη καταγωγή και ζωή του ίδιου του συγγραφέα) ρεαλισμό του έργου. Ο Στάθης Λιβαθινός, κατά τη γνώμη της υπογράφουσας, έριξε ένα νέο, ουσιώδες ερμηνευτικό -ιδεολογικά και αισθητικά- «φως» σ’ αυτό το πολυεπίπεδης και πολυπρόσωπης πλοκής, με πολλά παράλληλα ανθρώπινα δράματα, έργο. Υπηρέτησε, ισόρροπα, ευφάνταστα, αλλά και με μέτρο, την ποιητικότητα, το ρεαλισμό του, αλλά και τη «δηλητηριώδη» ειρωνεία με τα στοιχεία του «θεάτρου μέσα στο θέατρο» που παρεμβάλλει στο μύθο ο συγγραφέας, υπαινισσόμενος τα βάσανα και τις «αμαρτίες» των ανθρώπων του θεάτρου. Στο υψηλής αισθητικής σκηνικό αποτέλεσμα συνέβαλε καθοριστικά το «θαυματουργικά» ευρηματικό και λειτουργικό (παρά τον ασφυκτικά μικρό χώρο της σκηνής του «Από μηχανής Θεάτρου») σκηνικό και τα πανέμορφα κοστούμια του Αλέκου Λεβίδη. Δημιουργικά συνέβαλαν η μουσική του Θοδωρή Αμπαζή, η κινησιολογία της Σεσίλ Μικρούτσικου και οι φωτισμοί του Φίλιππου Κουτσαφτή. Συνολικά πολύ καλό ήταν και το ερμηνευτικό επίπεδο όλων των ηθοποιών στους πολλούς μικρούς ρόλους που επωμίστηκαν.

18.01.2006, Θυμέλη «Των ανθρώπων πάθη», Ριζοσπάστης

 

Για το link πατήστε εδώ