Το βλέμμα του μελαμψού άντρα

Μια τυπική, μικροαστική οικογένεια, η οποία αποτελείται από τον πατέρα (Στάθης Γράψας), τη μητέρα (Μαρία Σαββίδου), ένας γιο (Αντίνοος Αλμπάνης) και μια κόρη (Νάντια Παπαθεοδώρου), φτάνει για πικ-νικ σε μία ερημική παραλία. Όμως η συλλογή κοχυλιών διακόπτεται, όταν οι ήρωες του έργου έρχονται αντιμέτωποι με τον Ομπάσι (Μιχάλης Αφολαγιάν) και τον (Τσίλι Ατζόκου). Δύο λαθρομετανάστες από την Αφρική, οι οποίοι έχουν καταφτάσει στις ακτές της Ισπανίας για να αναζητήσουν μία καλύτερη μοίρα, ένα ελπιδοφόρο αύριο, μια διαφυγή από το οικονομικό τους αδιέξοδο. Ο ένας είναι ήδη νεκρός. Και έτσι, ο άλλος, χωρίς τον σύντροφό του, οφείλει να αντιμετωπίσει τις προκαταλήψεις και τις φοβίες των πολιτισμένων εκδρομέων, οι οποίοι θεωρούν αυτόν και κάθε αλλόφυλο και αλλόθρησκο μια εν δυνάμει απειλή.

Ο κ. Ιγνάθιο δελ Μοράλ έγραψε «Το βλέμμα του μελαμψού άντρα» το 1992. Όταν, δηλαδή, Αφρικανοί λαθρομετανάστες περνούσαν τα στενά του Γιβραλτάρ κολυμπώντας, για να καταλήξουν στις ακτές της Ισπανίας και να κάνουν εκεί ένα νέο ξεκίνημα. Επρόκειτο, βέβαια, για μεμονωμένες περιπτώσεις, αφού η οικονομική μετανάστευση δεν είχε αναχθεί ακόμη σε μείζον πολιτικό και πολιτισμικό πρόβλημα. Ο δραματουργός, ωστόσο, είχε έγκαιρα προβλέψει τις συνέπειες που θα προκαλούσε η διερεύνηση  του φαινομένου: συγκρούσεις κοινωνικές, αντιδράσεις φοβικές, προκαταλήψεις ανυπέρβλητες. Και την αίσθηση αυτή αποτύπωσε στο «Βλέμμα του μελαμψού άντρα». Ένα έργο που του εξασφάλισε το Α’ Βραβείο της Ένωσης Ισπανών Θεατρικών Συγγραφέων το 1999, ενώ η κινηματογραφική μεταφορά του, μερικά χρόνια αργότερα, απέσπασε βραβείο στο Διεθνές Φεστιβάλ του Σαν Σεμπάστιαν.

Η σκηνοθετική γραμμή που επέλεξε ο κ. Στάθης Λιβαθινός για την παράσταση που ανεβαίνει μέχρι και την Κυριακή 21 Μαΐου από την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ήταν μάλλον η ιδανική. Όχι μόνο επειδή ανέδειξε τον συγκλονιστικό δραματικό πυρήνα του έργου, αλλά και επειδή προέβαλε τα δραματουργικά τεχνάσματα του συγγραφέα, απέδωσε με απόλυτη συνέπεια τον ρεαλισμό της γραφής του, ενώ υπογράμμισε το καυστικό χιούμορ που διέπει το κείμενο.

Ένα ακόμη καθόλου αμελητέο επίτευγμα του κ. Λιβαθινού ήταν ότι κατάφερε να εκμαιεύσει από τους ηθοποιούς τους ερμηνείες συγκροτημένες και εύστοχες. έτσι, τόσο ο κ. Γράψας και ο κ. Αλμπάνης όσο και οι κυρίες Σαββίδου και Παπαθεοδώρου λειτούργησαν απολύτως αρμονικά ως η μικροαστική οικογένεια που έρχεται ξαφνικά αντιμέτωπη με την απειλή. Αλλά η υποκριτική έκπληξη της παράστασης δεν ήταν άλλη από την ερμηνεία των δύο Αφρικανών, τους οποίους επέλεξε ο κ. Λιβαθινός για να υποδυθούν τους μετανάστες. Ο κ. Αφολαγιάν, λοιπόν, απέδωσε σε άψογα ελληνικά έναν ρόλο απαιτητικό, ενώ ο κ. Ατζόκου ήταν καθηλωτικός ως ο νεκρός μετανάστης, ο οποίος επικοινωνεί με τον ζωντανό για να του εμπνεύσει συναισθήματα καρτερικότητας, εγκράτειας και υπομονής.

14.05.2006, Πανταλέων Αγγελική «Το βλέμμα του μελαμψού άντρα», Πρώτο Θέμα