Το αμερικανικό όνειρο

Το έργο του Ντέιβιντ Μάμετ «Οικόπεδα με θέα» και η δοκιμασία στην οποία υποβάλλει τους ανθρώπους της η σύγχρονη ανταγωνιστική κοινωνία.

«Πουλάω άρα υπάρχω»

Ο πρώτος θα κερδίσει μια Κάντιλακ. Ο δεύτερος ένα σετ μαχαίρια κρέατος. Ο τρίτος και ο τέταρτος θα απολυθούν. Αυτός είναι ο «διαγωνισμός» που έχουν επιβάλει τα αφεντικά στους τέσσερις πωλητές του κτηματομεσιτικού γραφείου μιας μικρής αμερικανικής πόλης. Όταν ανοίγει η αυλαία της σκηνής του θεάτρου «Πορεία», όπου εκτυλίσσεται το έργο του Ντέιβιντ Μάμετ «Οικόπεδα με θέα», βρισκόμαστε κοντά στο τέλος αυτής της ιδιόμορφης αναμέτρησης. Ο ανταγωνισμός έχει φθάσει στο αποκορύφωμά του.

Γραμμένο το 1982 το έργο «Οικόπεδα με θέα» («Glegarry Glen Ross») τιμήθηκε το 1984 με το βραβείο Πούλιτζερ, ενώ το 1992 σε σενάριο του ίδιου του Μάμετ και σκηνοθεσία του Τζέιμς Φόλεϊ μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη (με τους Τζακ Λέμον, Αλ Πατσίνο, Εντ Χάρις, Κέβιν Σπέισι, Αλεκ Μπόλντγουιν, Αλαν Αρκιν). Οι ήρωες αυτού του ρεαλιστικού, σκληρού και δηκτικού έργου, που είναι συγχρόνως σπαρακτικό και αστείο, κυνηγούν το δικό τους «αμερικανικό όνειρο». Με μότο τη φράση «Πάση θυσία να κλείσει η συμφωνία», αυτοί οι άνθρωποι υπακούουν στη φιλοσοφία τού «πουλάω άρα υπάρχω».

Δημήτρης Τάρλοου, ο διευθυντής

«Ο Τζον Γουίλιαμσον είναι ο διευθυντής του γραφείου, ο εκπρόσωπος των εργοδοτών Μιτς και Μάρεϊ (που δεν εμφανίζονται στο έργο) ενώ πάνω απ’ όλους αναφέρεται ένας κύριος Λέμκιν, μια μορφή με σχεδόν «μυθικές» διαστάσεις για τον μικρόκοσμό τους. Αν και είναι ένας άνθρωπος της εξουσίας, δεν έχει ούτε αυτός υλοποιήσει το αμερικανικό όνειρο. Δεν είναι ούτε χαμένος ούτε κερδισμένος. Βιώνει και αυτός με μεγάλη δραματικότητα την απώλεια των αξιών της ζωής, της φιλίας, του έρωτα. Δεν είναι παρά τα συντρίμμια των ελπίδων τους. Άνθρωποι που πήγαν στράφι».

Δημήτρης Καταλειφός, ο παρακμιακός

«Ο άλλοτε επιτυχημένος πωλητής Σέλι Λεβίν, με το παρατσούκλι “Μηχανή” βρίσκεται σε παρακμή. Ολόκληρη η ύπαρξή του είναι αφιερωμένη στην πώληση. Έχει μια λύσσα για να τα καταφέρει, ενώ η ανάγκη του αυτή είναι συνώνυμη της επιβίωσής του. Ζει σε ξενοδοχείο, ενώ είναι ο μόνος για τον οποίο ξέρουμε ότι έχει μια κόρη ¬ με κάποιο πρόβλημα και αυτό τον έχει φέρει σε μεγαλύτερη απόγνωση. Είναι και αυτός θύμα του αμερικανικού ονείρου. Είναι μόνος, όπως είναι όλοι τους, και η συντροφικότητα φαντάζει ουτοπία. Ο ανταγωνισμός κάνει τον άλλο να φαντάζει ως εχθρός».

Γιώργος Κέντρος, το «αστέρι»

«Ο Ρίτσαρντ Ρόμα, ιταλικής – μάλλον – καταγωγής, αν και δεν μαθαίνουμε τίποτα για την οικογενειακή του κατάσταση, είναι το “αστέρι”, ο πρώτος στον πίνακα του γραφείου, ο μόνος που βρίσκει πελάτη να πουλήσει οικόπεδο και όταν ο πελάτης δείχνει να μετανιώνει, κάνει τα πάντα για να τον εμποδίσει. Για εκείνον η πώληση ενός οικοπέδου είναι συνώνυμο της επιβίωσης. Αλλά όλοι στη ζωή κάτι δεν πουλάμε; Κι εμείς οι ηθοποιοί το ίδιο κάνουμε. Εκφράζει το ανεκπλήρωτο, το ανικανοποίητο. Κινείται ανάμεσα στο νόμιμο και το παράνομο, άλλοτε θύτης και άλλοτε θύμα».

Αρτό Απαρτιάν, ο αποτυχημένος

«Ο Τζιόρτζιο Αρόνοφ είναι ο πιο αποτυχημένος από τους πωλητές. Δεν πουλάει τίποτε. Φαίνεται να είναι ένας καλός ανθρωπάκος, που δεν μπορεί να κοροϊδέψει ούτε να πει ψέματα. Ζει όλη του τη ζωή στο γραφείο, προσπαθεί πάντα να εξυπηρετεί τους άλλους, μισεί τη δουλειά που κάνει τόσα χρόνια αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο. Η επιβίωση και η επιτυχία είναι αυτό που κυνηγά, ενώ είναι ο μόνος που θέλει να μη χάσει την αξιοπρέπειά του για να πετύχει, που δεν θέλει να ντρέπεται για τον εαυτό του».

Αλέξανδρος Μυλωνάς, ο κυνικός

«Ο νούμερο δύο στον πίνακα του κτηματομεσιτικού γραφείου, ο Ντέιβιντ Μος, είναι ο πικραμένος, απογοητευμένος και κυνικός της παρέας. Είναι ένας τυχοδιωκτικός τύπος, ρατσιστής και αμόρφωτος. Φαντασιώνεται ότι επειδή συναναστρέφεται ανθρώπους που διαθέτουν χρήμα, αποκτά και ο ίδιος υπόσταση. Δεν έχει, όπως και όλοι οι άλλοι, αίσθηση του μέτρου. Είναι ένα περιθωριακός τύπος, με την έννοια ότι παρακολουθεί τα πράγματα απ’ έξω. Δεν είναι όμως χαμένος, μπορεί και να πετύχει τελικά. Δεν συμπαθεί κανέναν μέσα στο γραφείο και, όπως όλοι, βιώνει τον ανταγωνισμό και τη μοναξιά του».

Γιώργος Μακρής,ο πελάτης

«Ο κύριος Λινγκ δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Γνωρίζοντας έναν από τους πωλητές, τον Ρόμα, νιώθει πιο δυνατός. Αγοράζοντας ένα οικόπεδο η ζωή του αποκτά νόημα. Και έτσι ο πωλητής παίρνει τη μορφή του γκουρού του. Και όταν η γυναίκα του τον παροτρύνει να ακυρώσει τη συμφωνία για το οικόπεδο νιώθει διχασμένος ανάμεσα στους δυο τους. Το δικό του όνειρο είναι να ξεπεράσει τους φόβους του. Αν και είναι σε οικονομικά καλύτερη μοίρα από τους άλλους, δεν τολμάει στη ζωή του. Αγοράζοντας το οικόπεδο, αγοράζει την περιπέτεια».

Ανδρέας Νάτσιος, ο αστυνομικός

«Ο Μπέιλεν το μόνο που θέλει είναι να ξεμπλέξει γρήγορα από μια υπόθεση ρουτίνας, όπως νομίζει ότι είναι η ληστεία που οργάνωσαν οι πωλητές του γραφείου. Είναι ένας τυπικός μπάτσος που θέλει να κάνει τη δουλειά του. Λειτουργεί ως απειλή για όλους, και αυτός είναι ο βασικός λόγος της ύπαρξής του».

Το έργο του Ντέιβιντ Μάμετ «Οικόπεδα με θέα» ανεβαίνει σε μετάφραση Δημήτρη Τάρλοου, σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, σκηνικά – κοστούμια Ελένης Μανωλοπούλου, μουσική Ντέιβιντ Λιντς και φωτισμούς Αλέκου Αναστασίου. Η πρεμιέρα θα δοθεί τις επόμενες ημέρες στο θέατρο «Πορεία» (Τρικόρφων & 3ης Σεπτεμβρίου, τηλ. 8210.082).

25.11.2001, Λοβέρδου Μυρτώ «Το αμερικανικό όνειρο», Το Βήμα

 

Για το link πατήστε εδώ