Θέατρο στο φεγγάρι

Η στήλη, παρά τις επισημάνσεις του αδιεξόδου στο οποίο οδηγείται το θέατρό μας με την καλπάζουσα αύξηση θιάσων και σκηνών, χαιρετίζει την εμφάνιση ενός νέου σχήματος, το οποίο υπενθυμίζει ότι το θέατρο δεν είναι εντυπωσιασμός κενός περιεχομένου, αλλά επιδίωξη περιεχομένου, που οφείλει να εντυπωσιάσει με τη σοβαρότητα και την ευαισθησία των καταθέσεών του, δηλαδή σχήματος με λόγο ύπαρξης. Το «Κτήνος στο φεγγάρι» του Richard Kalinoski – σημαντικό έργο- παίζεται στο «Από Μηχανής Θέατρο» από την εταιρεία «Δόλιχος», σε μια μεγάλη, χαμηλών τόνων αλλά ουσιαστικής ευθυβολίας, παράσταση. Η προσωπική διαδρομή του Αράμ και της Σέτα, δυο Αρμενίων που μετά τη γενοκτονία του λαού τους από την τουρκική εθνικιστική βαρβαρότητα προσπαθούν να επιβιώσουν στην Αμερική των πρώτων δεκαετιών του αιώνα, αναπτύσσεται από τον συγγραφέα με άτεγκτη τρυφερότητα. στερεή θεατρική τεχνική, συγκροτημένη διαγραφή ηθών, εξελικτική δύναμη σχέσεων και χαρακτήρων. Η καθήλωση του Αράμ σ’ ένα τραυματικό συλλογικό ιστορικό παρελθόν διαλέγεται με τη βαθύτατα ανθρωπιστική δυνατότητα ωρίμανσης και υπερβάσεων της Σέτα, που εκφράζει την αναγκαιότητα μιας νέας προσωπικής ισορροπίας, η οποία αποβλέποντας στο μέλλον προτείνει μια ουσιαστική, βαθιά αφομοιωμένη, πολιτικοϊστορική δυναμική συνείδηση. Η σχέση των δύο καθαίρεται λυτρωτικά, καθώς το καταλυτικό «τώρα» εγκαθιδρύει νέο βασίλειο στον εικονικό-φωτογραφικό χώρο του ακινητούντος «χθες», που εγκλωβίζει το «αύριο».

Η προσέγγιση του Kalinoski είναι πολιτική, όχι πολιτικάντικη. Εξ αυτού αφορμωμένη η μόνη ίσως αντίρρηση: η διαπραγμάτευση του πολιτικού θέματος είναι ουσιωδώς αποτελεσματική διά των προσώπων, και το ιστορικό υπόβαθρο στο οποίο εγγράφονται εναργώς διαγεγραμμένο τόσο ώστε οι λεπτομερείς αφηγηματικές αναφορές στα ιστορικά γεγονότα, αν και σε καμία περίπτωση δεν φτάνουν στην πολιτική μπροσούρα, δεν είναι πάντοτε αναγκαίες, δεδομένου ότι ενέχουν κινδύνους για μια λιγότερο νοήμονα και προσεκτική παράσταση από την παρούσα.

Στην προκειμένη περίπτωση, η σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού αποφεύγει εντέχνως τους πιθανούς σκοπέλους∙ ισορροπώντας ευφυώς το αποστασιοποιητικό στοιχείο του αφηγητή με το δραματικό, υποτάσσει το «μήνυμα» στην εγγενή θεατρικότητα του κειμένου και αναδεικνύει τους πυρήνες της πραγματικότητας με εντελή αισθητική μορφή θεατρικής ποιητικότητος. Ο σκηνοθετικός οίστρος είναι πανταχού παρών, χωρίς ποτέ να επιδεικνύεται ερήμην των υποκριτών.

Ο σκηνοθέτης είχε στα χέρια του ένα εξαιρετικό ατού: την Ταμίλα Κουλίεβα, μέγα κέρδος για το θέατρό μας. Η δουλειά της είναι υποκριτικό μάθημα. Η κ. Κουλίεβα χρησιμοποιεί τα προσόντα και τη θεατρική παιδεία της στην υπηρεσία μιας υποκριτικής δημιουργίας ευφυούς ,σκηνικά λαμπερής, εσωτερικά γοητευτικής, εύρυθμης και ψυχολογικώς πυκνής. Η Σέτα της μεταμορφώνεται εν πορεία βίου, εν χώρω και χρόνω, με εκπλήσσουσα αισθητική εκφραστικής σωματικότητας, υποκριτικό χιούμορ, αβίαστη θεατρική ανάσα, που δεν προδίδει τον μόχθο της κατασκευής. Παρηγορία εν θεάτρω! Ο Δημήτρης Τάρλοου, εκτός από τη στρωτή μετάφραση, επωμίζεται και το αντίπαλον δέος, διαγράφοντας ευκρινώς την τραυματική-τραυματίζουσα περιχαράκωση του Αράμ και την διά των ιδίων παθών συνθετική του υπέρβαση, και ο Γιάννης Κυριακίδης συμβάλλει καιρίως στην προσεκτική ισορροπία ενός αφηγητή-ρόλου και μη- με τη διακριτική τρυφερότητα ανατολίτη παραμυθά. Οργανική η συμβολή των φωτισμών (Α. Αναστασίου] και της μουσικής (Haig Yazdjian), ενώ το νέο τάλαντο της Ελένης Μανωλοπούλου φιλοτέχνησε «κατά το αναγκαίον» θεατρικής αληθείας εξαίρετην όψιν «του εικότος».

03.03.1999, Ανδριανού Έλσα «Θέατρο στο φεγγάρι», Ακρόπολις

 

Για το link πατήστε εδώ