Η παλιά «Πειραματική Σκηνή» δίνει ξανά το ‘παρών’, αυτή τη φορά εκτός τειχών του Εθνικού Θεάτρου, στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, 25, 26 και 27 Ιουνίου.

Ο Στάθης Λιβαθινός και η ομάδα του παρουσιάζουν ένα έργο από τη ρώσικη λογοτεχνία που τόσο καλά γνωρίζει ο σκηνοθέτης: τη «Μασκαράτα» του Μιχαήλ Λέρμοντοφ, γραμμένη το 1835 και απαγορευμένη από την τσαρική λογοκρισία. Ο Λέρμοντοφ σκοτώθηκε στα 27 του χρόνια σε μονομαχία, όπως λίγο καιρό πριν και ο Πούσκιν στην κηδεία του οποίου είχε εκφωνήσει τον επικήδειο…

Ο Αρμπένιν (Δημήτρης Παπανικολάου) είναι ένας ευάλωτος άνθρωπος που προσπαθεί να αποφύγει το ρίσκο, τη μεγάλη τρικυμία από την οποία έλκεται συνεχώς. Μοναχικός ήρωας σ’ ένα κόσμο χορών, χαρτοπαιξίας και ματαιότητας, θα πέσει θύμα των φημών και της ζήλειας του. Στη διάρκεια γιορτινών ημερών θα σκοτώσει την αθώα γυναίκα του, τη Νίνα (Μαρία Ναυπλιώτου).

Η «Μασκαράτα» είναι ο Οθέλλος «ντυμένος» με ρώσικο στίχο, επισημαίνει ο Στάθης Λιβαθινός.

«Συνιστά τον τρόπο να μιλήσεις για ένα σύγχρονο μοτίβο, τη μάστιγα που λέγεται φήμη, κουτσομπολιό. Ο Λέρμοντοφ είναι απ’ αυτούς που επηρεάστηκαν από τον Σέξπιρ, φλέρταρε όμως με το γαλλικό μελόδραμα. Σε μια εποχή, σε μια χώρα που οι Ρώσοι μιλούσαν καλύτερα τα γαλλικά από τη γλώσσα τους, το έργο του Λέρμοντοφ είναι… παρά τρίχα ρώσικη δραματουργία. Στην πραγματικότητα είναι απολύτως ευρωπαϊκή. Ο ίδιος ο συγγραφέας αποτελεί το ‘μαύρο κουτί’ του 19ου αιώνα. Ο ήρωας του καιρού μας, αυτός που σαν ρομαντικός Διγενής αναμετριέται με το θάνατο. Ψυχολογικά ακριβής με τη γλώσσα που γίνεται μέρος της ελληνικής δραματουργίας στην έξοχη μετάφραση του Στρατή Πασχάλη, η οποία αποτελεί μέρος άσκησης των ηθοποιών. Στη ζωή λέμε ‘μασκαράτα’ την έκφραση κάποιου κρυμμένου πίσω από κάτι. Αυτό αφορά πολύ τη θεατρική πράξη. Όλοι εμείς κρυβόμαστε με μάσκα την ‘Μασκαράτα’ για να μιλήσουμε για το πάθος, το ρίσκο της ζωής αλλά και την τελευταία αγνή ψυχή».

Ο σκηνοθέτης δούλεψε ξανά με τους Στρατή Πασχάλη (μετάφραση), Θοδωρή Αμπαζή (μουσική), Ελένη Μανωλοπούλου (σκηνικά – κοστούμια), Σεσίλ Μικρούτσικου (χορογραφία). Οι ηθοποιοί (Β. Ανδρέου, Σ. Ιακωβίδης, Ν. Καρδώνης, Μ. Κίτσου, Η. Κουνέλας, Σ. Πανούριος, Δ. Πασάς, Μ. Σαββίδου, Σ. Σίμου, Σ. Τσινάρη) προέρχονται «από τα σπλάχνα της Πειραματικής», όπως μας λέει.

«Στη διανομή υπήρξε ένα μεγάλο, ευγενές ρίσκο. Αφορά την ουσιαστική, ποιητική πλευρά του έργου κι όχι την τυπική αντιστοιχία ηλικιών και χαρακτήρων. Η παρουσία και των 13 ηθοποιών είναι σημαντική. Στο θέατρο δεν υπάρχουν κομπάρσοι. Στο έργο κινείται ένας ποιητικός κόσμος ανθρώπων με διαφορετικές ιδιότητες. Θέλω να επισημάνω την παρουσία δυο συνεργατών μου: Η μετάφραση είναι από μόνη της γεγονός. Ο Σ. Πασχάλης και ο Λέρμοντοφ συνομιλούν σε μια ποιητική, μυστική γλώσσα. Ο Θ. Αμπαζής, ένας άνθρωπος που συνοδεύει μουσικά σχεδόν όλες τις παραστάσεις μου, διαθέτει το ταλέντο να δένεται με τις ιδέες, να τις εμπλουτίζει». Την ερχόμενη σεζόν ο Στάθης Λιβαθινός θα έχει κάμποση δουλειά: την «Επιστροφή της γηραιάς κυρίας» στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας, αλλά και τον «Βασιλιά Λιρ» στο ΚΘΒΕ. Αλλά ο σκηνοθέτης θα συνενώσει επίσης ξανά την ομάδα του, «τα παιδιά της Πειραματικής» σε δύο έργα στο θέατρο Μεταξουργείο.

«Νιώθω πλανόδιος σκηνοθέτης»

«Η Πειραματική όπως τη γνωρίσαμε τελείωσε, το θέατρο ευτυχώς συνεχίζεται… ήταν αληθινή εποχή στη ζωή μας, ρομαντική και με τη βαθύτερη έννοια της ρήξης με την ευκολία. Τώρα κάνουμε ένα καινούργιο βήμα. Δεν ξέρω τι μέλλον θα έχει αυτή η ομάδα. Πρώτα με απασχολεί να έχει ένα δημιουργικό παρόν. Πρόκειται για μια ‘συνωμοσία’ αξιόλογων ηθοποιών και ανθρώπων. Είναι σημαντικό που η Άννα Βαγενά ρισκάρει χρήματα της δικής της περσινής επιτυχίας στο θέατρο. Τη θεώρησα μεγάλη πράξη, καθόλου αυτονόητη. Δέχτηκα αμέσως την πρόταση του Ν Τσακίρογλου. Δεν αρνείσαι ένα Λιρ. Στη Θεσσαλονίκη ανακάλυψα ένα εξαίρετο δυναμικό νέων ηθοποιών, Σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου νιώθω ως πλανόδιος σκηνοθέτης, όπως λέει ο ποιητής Γιώργος Γεραλής».

Ο Στάθης Λιβαθινός είναι ίσως ο μοναδικός που έχει τελειώσει Ακαδημία Θεάτρου και ο μοναδικός που δεν εκλήθη να συμβάλει στη δημιουργία της Ακαδημίας στην Ελλάδα. Ωστόσο, στη διάρκεια της παραμονής του στο Εθνικό Θέατρο, έδωσε μάχες για την ίδρυση σχολής σκηνοθεσίας.

«Η σχολή σκηνοθεσίας εκτός από όνειρό μου, αποτελεί αδυσώπητη ανάγκη του σύγχρονου ελληνικού θεάτρου. Καθορίζει τον τρόπο δουλειάς του ηθοποιού του μέλλοντος. Όταν λειτουργήσει θ’ αλλάξουν πολλά, σε λίγο χρόνο. Πράγματα που σήμερα αντιμετωπίζονται ως πρωτοπόρα θα θεωρηθούν παλιά και το αντίστροφο. Η Ακαδημία πρέπει να αντιμετωπιστεί ως θεσμός και όσοι φοιτούν σ’ αυτή την ανώτατη μορφή Παιδείας, σαφώς δεν πρέπει να πληρώνουν. Είναι αδιανόητο το μέλλον του θεάτρου να επαφίεται σε τυχάρπαστες δραματικές σχολές, εκτός από λίγες που διευθύνονται από ανθρώπους με προσωπικότητα και μεράκι. Την πραγματική αξία πολλών πραγμάτων που γίνονται στην τέχνη μας, την καταλαβαίνεις αργότερα».

15.06.2008, Μαρίνου Έφη «Στάθης Λιβαθινός: Ετοιμάζουμε θεατρική συνωμοσία», Ελευθεροτυπία. Αναδημοσίευση από το dromenalagadinos.blogspot.com

Για το link πατήστε εδώ