Η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου πέθανε φέτος και τυπικά και οι άνθρωποι που την ανέδειξαν σε έναν από τους σημαντικότερους θεατρικούς πυρήνες της τελευταίας δεκαετίας, με επικεφαλής τον σκηνοθέτη και δάσκαλο ηθοποιών Στάθη Λιβαθινό, καταφεύγουν τώρα σε ποικίλες ομπρέλες για να στεγάσουν τη συνέχεια της τόσο γόνιμης συνεργασίας τους. Μία από αυτές είναι και το ανανεωτικό Φεστιβάλ Αθηνών, το οποίο κάλεσε φέτος τον Λιβαθινό και του ανέθεσε εν λευκώ μία από τις βασικές θεατρικές του παραγωγές. Εκείνος επιστράτευσε όσους από την ομάδα των συνεργατών του ήταν διαθέσιμοι και επέλεξε να ανεβάσει ένα έργο της κλασικής ρωσικής λογοτεχνίας, τη «Μασκαράτα» του Μιχαήλ Λέρμοντοφ, παράσταση που θα παρουσιαστεί στο χώρο της Οδού Πειραιώς, σκηνή Δ, την επόμενη εβδομάδα.

Αυτή η φεστιβαλική θερινή επανένωση της ομάδας είναι μόνο το πρελούδιο για το χειμώνα που ακολουθεί και που θα τη φέρει πάλι μαζί: Η Άννα Βαγενά διαθέτει στον Στάθη Λιβαθινό και την ομάδα του το θέατρό της, το «Μεταξουργείο», αναλαμβάνοντας και την παραγωγή της παράστασης που θα αποφασίσουν να ανεβάσουν. Το έργο δεν έχει ακόμη αποφασιστεί, αλλά είναι πολύ πιθανό να ανέβει μια μουσική παράσταση επάνω σε έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ, με τον οποίο δεν έχει ακόμα ασχοληθεί η ομάδα.

Αλλά ο Στ. Λιβαθινός έχει αναλάβει και άλλες υποχρεώσεις για τον επόμενο χειμώνα, αφού πριν λάβει την πρόσκληση της Βαγενά, είχε συμφωνήσει δύο άλλες πολύ ενδιαφέρουσες σκηνοθεσίες για την περίοδο αυτή: «Βασιλιάς Λιρ» στο ΚΘΒΕ με τον Νικήτα Τσακίρογλου και «Η επιστροφή της γηραιάς κυρίας» του Ντίρενματ με την Μπέττυ Αρβανίτη στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας.

Φορτωμένη και ενδιαφέρουσα η επόμενη περίοδος για το Λιβαθινό, αλλά αυτή τη στιγμή κορυφώνεται η δουλειά για τη φεστιβαλική παράσταση. Που είναι και πανελλήνια πρώτη για την άπαιχτη στη χώρα μας «Μασκαράτα», ένα από τα ελάχιστα θεατρικά που πρόλαβε να γράψει στη σύντομη ζωή του ο Μιχαήλ Λέρμοντοφ (1814-1841), ο μεγαλύτερος μετά τον Πούσκιν ποιητής της Ρωσίας στον 19ο αιώνα. Που σκοτώθηκε κι αυτός, τρία χρόνια μετά τον Πούσκιν, από σφαίρα σε μονομαχία, σε ηλικία 27 ετών.

Ζήλια και τέλος της αθωότητας κατά Λέρμοντοφ

«Η υπόθεση του έργου είναι μια παραλλαγή του σαιξπηρικού Οθέλλου πάνω στο θέμα της ζήλιας και του βίαιου πάθους», λέει ο σκηνοθέτης. «Πώς ένας άνθρωπος μπορεί να φτάσει στο σημείο να σκοτώσει ό,τι πιο πολύ αγαπάει, τη γυναίκα του στην προκειμένη περίπτωση, παρασυρμένος από κουτσομπολιά, από φήμες και τρίτους. Ο Λέρμοντοφ θαύμαζε πάρα πολύ τον Σαίξπηρ, όπως και τον Ουγκώ, κι επειδή ήταν μεγαλοφυΐα μετέπλασε σε πολύ ενδιαφέροντα και φρέσκο τρόπο το θέμα του ανθρώπου που φτάνει στο φόνο εξαιτίας της ζήλιας. Έχει φτιάξει μια δυνατή ιστορία, χυμώδη και παθιασμένη. Και βεβαίως υπάρχει και εδώ το στοιχείο του τέλους της αθωότητας. Ένα στοιχείο, το οποίο μας ενδιέφερε πάρα πολύ και στον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι, την τελευταία παράσταση – επτάωρη συνολικά όπως ξέρετε, σε δύο μέρη – που ανέβασα στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Μόνο που εδώ, στη «Μασκαράτα», ο Ηλίθιος είναι γυναίκα. Η Νίνα, το αθώο θύμα της συζυγικής ζήλιας, ρόλο που κάνει η Μαρία Ναυπλιώτου».

Και «Μασκαράτα» είναι αυτή η προσποίηση που κάνουν οι άνθρωποι δεύτερο πρόσωπό τους στη ζωή, παραπλανώντας όχι μόνο τους άλλους, αλλά ακόμα και τον ίδιο τους τον εαυτό. «Έτσι που δεν ξέρεις ποτέ τι είναι καλό και τι κακό, τι παιχνίδι της μοίρας και τι Θεία Δίκη. Δηλαδή, η μάσκα σαν ένα παιχνίδι της τύχης – γιατί όλα εδώ προέρχονται από συμπτώσεις. Ο Λέρμοντοφ, θα έλεγες, είναι ποιητής των συμπτώσεων. Εκτός αυτού, η ρωσική δραματουργία του 19ου αιώνα, από την οποία ξεπήδησαν τόσοι μεγάλοι, έχει αυτό το τεράστιο απόθεμα ενός κρυμμένου ρομαντικού ανθρωπισμού, αν θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει έτσι». (…)

14.06.2008, Αγγελικόπουλος Βασίλης «Στ. Λιβαθινός: Με το βλέμμα στο μέλλον», Η Καθημερινή

Για το link πατήστε εδώ