Σκηνοθετικό ντεμπούτο με «Αΐντα» για τον Στάθη Λιβαθινό

Το έργο του Τζουζέπε Βέρντι “Αΐντα ” επέλεξε ο Στάθης Λιβαθινός για να κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στην όπερα.

Πρεμιέρα έκανε στις Βρυξέλλες η «Αΐντα», το διάσημο έργο του Βέρντι που σκηνοθέτησε ο Στάθης Λιβαθινός (θα παίζεται ως και τις 4 Ιουνίου), έπειτα από ανάθεση που του έγινε από το διάσημο, ιστορικό θέατρο La Monnaie, έδρα της ομοσπονδιακής Όπερας του Βελγίου. Πρόκειται για το πρώτο έργο λυρικού ρεπερτορίου που ανεβάζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και περιμένουμε με περιέργεια να μάθουμε ποιες είναι οι εντυπώσεις όσων είχαν την ευκαιρία να δουν την παράσταση.

Το 1869, όταν ο Βέρντι ανέλαβε να γράψει τη μουσική για την «Αΐντα» (η πλοκή της οποίας αποδίδεται συνήθως στον φημισμένο γάλλο αιγυπτιολόγο Ογκίστ Μαριέτ), οι Γάλλοι είχαν ήδη κατασκευάσει τη Διώρυγα του Σουέζ, ο χεδίβης Ισμαήλ Πασάς προσπαθούσε να εδραιώσει την εξουσία του και τα εγκαίνια, με μια εντυπωσιακή πρεμιέρα, ενός πολυτελούς λυρικού θεάτρου στο Κάιρο έμοιαζαν ως ιδανική ευκαιρία για να νιώσει η αιγυπτιακή ελίτ ότι ακολουθεί επιτυχημένα το ευρωπαϊκό πρότυπο. Η μεγαλοπρεπής Όπερα του Καΐρου άνοιξε τελικά με άλλο έργο, όμως το 1871 ήρθε η σειρά της «Αΐντα». Ένα ερωτικό τρίγωνο με φόντο μια πολυτάραχη περίοδο του ένδοξου παρελθόντος της Αιγύπτου αποτέλεσε φυσικά ιδιοφυή επιλογή θέματος, όμως η ιστορία της νουβιανής σκλάβας κατάφερε πολύ περισσότερα από το να παρέχει απλώς το πλαίσιο για να στήνεται πλούσιο θέαμα. Η Αΐντα, ο Ρανταμές και η Άμνερις, μοιάζουν με ήρωες αρχαίου δράματος έτσι όπως έρχονται αντιμέτωποι με τις κοινωνικές περιστάσεις, τις αυταπάτες και τα πάθη τους, αλλά και με την ειμαρμένη, τους θεούς, το εγώ ή την κακοτυχία τους – καθένας μας δίνει στο αναπόφευκτο το όνομα που ο ίδιος επιλέγει. Η όπερα έγινε πολύ δημοφιλής χάρη στις εναλλαγές των περίτεχνων μελωδιών στη γνωστή σκηνή του θριάμβου, στα εσωστρεφή ντουέτα υψηλής έντασης, όπως για παράδειγμα το «O terra addio», καθώς επίσης και σε άριες σαν τη «Celeste Aida» και τη «Ritorna vincitor!». Η γεμάτη αντιθέσεις μουσική σύνθεση άγγιξε, σύμφωνα με τον Τόμας Μαν, «το θριαμβευτικό ιδεώδες της μουσικής, της τέχνης, της ανθρώπινης καρδιάς, την υψηλή και αδιάψευστη μετουσίωση της κακόγουστης ασχήμιας της πραγματικότητας».

Ο Στάθης Λιβαθινός θέλησε, σύμφωνα με δηλώσεις του, να αφαιρέσει από το έργο τις παρωχημένες, εξωτικές αναφορές, και εκσυγχρόνισε, για τη δική του προσέγγιση, τον τόπο και τον χρόνο, τονίζοντας έτσι τα οικουμενικά στοιχεία του. Έχοντας διαμορφωθεί από την αρχαία τραγωδία αλλά και το ρωσικό θέατρο, βρήκε στην Αΐντα μια ποιότητα που αναζητά σε κάθε εγχείρημά του: την περιγραφή της ανθρώπινης συνθήκης με αμίμητη διεισδυτικότητα. Εξορίζοντας το αιγυπτιακό φολκλόρ και ντεκόρ αναδεικνύονται τα ανθρώπινα βάσανα και η καθολικότητα του δράματος που βιώνουν οι τρεις βασικοί χαρακτήρες. Γνωρίζοντας την τεταμένη ατμόσφαιρα που επικρατεί σήμερα στη λεκάνη της Μεσογείου, τους εθνικισμούς που ταλανίζουν την Ευρώπη, τον ατέλειωτο αγώνα για ελευθερία, την περιπέτεια των προσφύγων, την αναγκαστική εξορία, αναδεικνύει τις πλευρές του έργου που μιλούν για τη σύγκρουση της προσωπικής επιθυμίας με την αίσθηση του καθήκοντος, αλλά και για το ατομικό πεπρωμένο που παλεύει ενάντια στη συλλογική μοίρα, την κόντρα δηλαδή κάθε ανθρώπου ενάντια στα γρανάζια της Ιστορίας.

17.05.2017, Νάστος Γιώργος «Σκηνοθετικό ντεμπούτο με «Αΐντα» για τον Στάθη Λιβαθινό», tospirto.net

 

Για το link πατήστε εδώ