Ψυχρή εκδίκηση – Η δύναμη του χρήματος

Πόσα χρόνια μπορεί να διατηρηθεί το μίσος; Και κατά πόσο ο συνδυασμός του με το χρήμα μπορεί να αφανίσει;

Ας πούμε πόσο περισσότερο το μίσος και το χρήμα μπορούν να αφανίσουν μια πόλη όπως το Γκίλεν, χαμένη στην καρδιά της Ευρώπης που μαστίζεται από την ανέχεια;

Ολοσχερώς, είναι η απάντηση του Ελβετού συγγραφέα Φρίντριχ Ντίρενματ, που έγραψε το 1956 αυτό το έργο, από τα κορυφαία της παγκόσμιας δραματουργίας.

Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή. Η Κλαίρη Ζαχανασιάν αγαπούσε κάποτε τον Ιλ. Το σημερινό μπακάλη του χωριού. Του έρωτά τους ακολουθεί η προδοσία και το κορίτσι παίρνει ντροπιασμένο το δρόμο της ξενιτιάς. Η ζωή αργοκυλά, συνεχίζεται, οι παλιές ιστορίες ξεχνιούνται, ή έτσι δείχνουν. Το Γκίλεν καταρρέει μέσα σε φτώχεια και εξαθλίωση. Μέσα στην τραγική συνθήκη, εμφανίζεται ο από μηχανής θεός. Δίνει ένα δις δολάρια, σώζει το χωριό και ζητά για αντάλλαγμα το κεφάλι του Ιλ. Μια ανθρώπινη ζωή για ένα δις. Τίποτα ε; Αυτός ο από μηχανής θεός, η πάμπλουτη πια Κλαίρη Ζαχανασιάν, ανάπηρη, υπέργηρη, διψασμένη για εκδίκηση εφιαλτική σκύλα, ζητάει αυτό που υποτίθεται θα τη λυτρώσει. Και αυτήν και το χωριό της. Γιατί αυτός ο εκδικητικός χαρακτήρας, ο δαίμονας, ξέρει πολύ καλά τον κανόνα που έχει κάποτε πληρώσει. Ότι όλα μπορεί να αλλάξουν, να καταρρεύσουν, να ματαιωθούν μπροστά στη δύναμη του χρήματος. Τους βάζει όλους να ζήσουν μέσα σε έναν εφιάλτη, με την υποσχετική του παραδείσου.

Η παγίδα της γηραιάς κυρίας ξεπερνάει την απάτη, γι’ αυτό και έχει όλα τα στοιχεία του κωμικού, του τραγικού και του γκροτέσκου. Η υπόσχεση δεν είναι για μια βελτίωση, αλλά για μια ριζική αλλαγή, για μια μεταμόρφωση της ζωής όλων. Αυτό το άχαρο περιβάλλον μέσα στο οποίο έχουν όλοι συνηθίσει να ζουν υποταγμένα, μέσα στο μυαλό τους αλλάζει ριζικά. Το παντοδύναμο χρήμα τούς κάνει να νιώθουν αυτάρκεις και αυτή η ανοησία δεν έχει όρια, δεν γνωρίζει την ταπεινότητα, την αγάπη, την αλήθεια. Η απληστία τους, αν δεν ήταν τόσο τερατώδης, θα μπορούσε να είναι διασκεδαστική. Αν δεν περιείχε ένα φόνο, θα μπορούσε να είναι απλά ειρωνική, για το πόσο εύκολα ο ανθρωπισμός μπορεί να καταρρεύσει μπροστά στην υπόσχεση μιας ακριβής μπίρας ή ενός ακριβού πούρου.

Ιδανικός ρόλος για την Μπέτυ Αρβανίτη, που αστράφτει και υποκριτικά ανάμεσα στους υπόλοιπους ρόλους και στις άνευρες ερμηνείες των συμπρωταγωνιστών της που δεν καταφέρνουν να ζωντανέψουν στο μονότονο ρυθμό της παράστασης του Στάθη Λιβαθινού την ένταση, την αγωνία και την ηθική κατάπτωση.

10.12.2008, Αναγνώστου Δήμητρα «Ψυχρή εκδίκηση – Η δύναμη του χρήματος», www.athensvoice.gr

 

Για το link πατήστε εδώ