Ο Στάθης Λιβαθινός μας μιλά για το ομηρικό έπος που θα ανεβάσει το καλοκαίρι στο φεστιβάλ Αθηνών και ξεκαθαρίζει ότι η «Ιλιάδα» του δεν είναι το «Αντίπαλον δέος» της «Οδύσσειας» του Γουίλσον
Ένας Σαολίν, ο Σι Μιάο Τζιε, βρίσκεται νυχθημερόν από τον Σεπτέμβριο στο θέατρο «Συνεργείο» στο Μεταξουργείο, δίπλα στον Στάθη Λιβαθινό. Δεν μαθητεύει στα μυστικά και άδυτα της σκηνικής πράξης. Διδάσκει την ομάδα ηθοποιών του καλού σκηνοθέτη, στις προετοιμασίες της πολυαναμενόμενης ομηρικής «Ιλιάδας», πιθανότατα το «γκανιάν» του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών, τον τρόπο που θα καταρρίψουν τους νόμους της βαρύτητας. «Θα πετάνε οι ηθοποιοί σας;». «Ελπίζω να φτάσουν στον σημείο να… πετούν. Αλλά, κατ’ αρχάς, εκείνο που θα ήθελα είναι να ακούγεται η Ιστορία του Έπους. Ο Σαολίν μάς μυεί στις τεχνικές του πολέμου ασκώντας τα σώματα των ηθοποιών».
Κάνετε πρόβα ήδη από τον Σεπτέμβριο. Έχετε ήδη καταλήξει στη φόρμα που θα έχει η «Ιλιάδα»;
«Είμαστε σε αρχικό ακόμα στάδιο. Με τέτοια μεγάλα κείμενα δεν μπορείς να πεις ποτέ “έφτασα κάπου”. Εξάλλου, ποτέ δεν προτάσσω τη φόρμα του περιεχομένου. Ελπίζω ότι εκείνο που θα προκύψει θα είναι μια ενιαία φόρμα που θα περιέχει τόσο το σώμα όσο και τη φωνή των ηθοποιών. Γιατί η “Ιλιάδα” είναι το πιο παραβατικό κείμενο που έχει γραφτεί στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και έχω πλήρη γνώση ότι λέω κάτι τρελό».
Πώς εννοείτε το «παραβατικό»;
«Η “Ιλιάδα” είναι γραμμένη για να λέγεται, όχι για να διαβάζεται. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που την κάνω θέατρο. Ξέρω ότι κάποιοι θα πουν “μα καλά, παίζεται θέατρο;” Φυσικά! Θα μπορούσα να μιλάω για τον Όμηρο πια όλη μου τη ζωή. Είμαι σε ένα βαθύ σοκ. Όχι μόνο από την κρίση που περνάμε, αλλά και από την ανακάλυψη ενός ευαίσθητου τυφλού παιδιού που τα είδε όλα! Πώς μπορεί ένας ποιητής το 800 π.Χ. να δει όλη την εξέλιξη του ελληνισμού μέχρι και σήμερα; Πώς μπόρεσε να διαβάσει το DNA μας αφού δεν είχε μικροσκόπιο;».
Είναι μια δοκιμασία για σας η αναμέτρηση με το έπος;
«Η Οδύσσειά μου εμένα είναι η “Ιλιάδα” μου».
Η «Ιλιάδα» σας θα είναι το αντίπαλον δέος στην «Οδύσσεια» του Γουίλσον στο Εθνικό Θέατρο;
«Εγώ δεν είμαι το αντίπαλον δέος κανενός! Τον Γουίλσον τον σέβομαι και τον εκτιμώ απεριόριστα. Διατηρώ μόνο ορισμένες αμφιβολίες για το αν θα έπρεπε να παρουσιάσει τη δουλειά του σήμερα».
Διαφωνείτε με την επιλογή του Γιάννη Χουβαρδά;
«Τις επιλογές του Χουβαρδά τις σέβομαι, παρ’ όλες τις διαφωνίες που μπορεί να έχω. Δεν παύει να είναι στη δουλειά του ένας άνθρωπος ήρεμος, σεβαστός και άξιος. Αν όμως ερχόταν αφιλοκερδώς ο Γουίλσον, θα έδινε ένα μεγαλύτερο νόημα στη δουλειά του – και αυτό το λέω με καθαρά φιλική σκέψη. Δεν υπάρχει σύγκριση με τη δουλειά του Εθνικού, γιατί, κατ’ αρχάς, εμείς θα έχουμε όλο το κείμενο της “Ιλιάδας” στα σύγχρονα ελληνικά της εξαίρετης μετάφρασης του Δ.Ν. Μαρωνίτη. Η παράστασή μας θα έχει επομένως αρκετή διάρκεια. Δεν έχει καμία σχέση με τον Γουίλσον, γιατί είναι ένα σχέδιο που προετοίμαζα χρόνια στο μυαλό μου. Και να που ήρθε τώρα η στιγμή σαν ανεξάρτητος σκηνοθέτης και με μια ανεξάρτητη παραγωγή (Polyplanity, θέατρο Συνεργείο) να μπορώ να το κάνω πραγματικότητα, με τον πυρήνα της ομάδας μου. Είναι πιθανόν η “Ιλιάδα” να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών, αν και εφόσον υπάρχει ακόμα ο Γιώργος Λούκος – κάτι που το εύχομαι γιατί έχει προσφέρει».
Το σχέδιο να ταξιδέψει η «Ιλιάδα» στην Αμερική το εγκαταλείψατε;
«Υπάρχει ακόμα. Θέλουμε να πάει παντού γιατί αφορά τον κόσμο».
Το ελληνικό θέατρο πώς βλέπετε να διαχειρίζεται την κρίση; Ξεθάβοντας «Τρελές τρελές σαραντάρες» και «Κοροϊδάκια της δεσποινίδας»;
«Το θέατρο δεν βρίσκεται σε κρίση. Ο καθρέφτης δεν μπορεί να είναι σε κρίση. Το πρόσωπο βρίσκεται. Ο Γκόγκολ έλεγε “μη βρίζεις τον καθρέφτη, αν η μούρη σου είναι στραβή”. Ως κοινωνία πάντως βρεθήκαμε στην κρίση λίγο απροετοίμαστοι. Αυτό δεν σημαίνει έλλειψη ταλαντούχων ανθρώπων. Πρέπει να το παλέψουμε. Θα είναι δύσκολο, αλά εμείς οι άνθρωποι του θεάτρου θα είμαστε εδώ. Για να δώσουμε ό,τι καλύτερο έχουμε και μπορούμε.
Κυκλοφόρησε ότι ενδέχεται να διαδεχτείτε τον Χουβαρδά στο «τιμόνι» του Εθνικού Θεάτρου. Ενδιαφέρεστε για τη θέση;
«Εγώ ρωτήθηκα ανεπίσημα μόνον από ανθρώπους του Τύπου. Και επειδή έχω εργαστεί στο Εθνικό πολλά χρόνια και το έχω αγαπήσει, αν τυχόν χρειαστεί τις υπηρεσίες μου η άκρως διασπασμένη χώρα μου, θα τις παρέχω. Ακόμα και η Αριστερά μας είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας μας, των μεγάλων και μικρών οικογενειών μας. Είναι και αυτή διασπασμένη. Δυστυχώς, οι μόνοι σήμερα που δεν είναι διασπασμένοι είναι οι πολύ αντιδραστικοί και πάρα πολύ ακραίοι!».
Αναφέρεστε στη Χρυσή Αυγή;
«Ναι. Τη Χρυσή Αυγή όχι τόσο σαν πολιτικό κόμμα, αλλά σαν φαινόμενο εξουσίας, μέσω της βίας και της καρπαζιάς. Μιλώ για όλη την κενότητα, τον κυνισμό και τον αυτοθαυμασμό, για όλα τα στοιχεία του φασισμού που εισχώρησαν στη ζωή μας. Και μόνο όταν θα κτυπήσουν τη δική μας πόρτα θα καταλάβουμε πόσο σοβαρό είναι να περνάνε απέναντι τις αβοήθητες γριούλες παιδιά με ξυρισμένα κεφάλια και μαύρες μπλούζες. Ακόμα κοιμόμαστε ήσυχα!».
13.01.2013, Κλεφτόγιαννη Ιωάννα «Οδύσσειά μου είναι η Ιλιάδα», Ελευθεροτυπία
Για το link πατήστε εδώ