Νοσταλγία της απόλαυσης

Μια απολαυστική παράσταση, που βασίζεται σε επτά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, με κοινά δραματουργικά στοιχεία τον έρωτα και την απόδραση σε διαδρομές νοσταλγίας, πόθου και προσδοκίας.

Ο χώρος είναι σκοτεινός, υπόγειος, πνιγηρός, με κολώνες σπαρμένος. Κι όμως, λειτουργεί, γιατί είναι θεμελιώδης. Τεχνοχώρος Υπο Σκιάν. Διατίθεται επί ενοικίω σε ομάδες που αναζητούν. Η ομάδα Ηθοποιών Θέατρο, που δημιούργησε και διευθύνει ο Στάθης Λιβαθινός εδώ και δύο χρόνια, αναζητεί και κάτι επιπλέον: την ελαφράδα, τη φυσική άνωση μέσα από τα θεμελιώδη. Ίσως το Έτος Παπαδιαμάντη που διανύουμε φέτος – εκατόν πενήντα χρόνια από τη γέννησή του- ίσως η ατάραχη σταθερά της γλώσσας, του λόγου, του ήθους, των εικόνων, της μουσικής, ίσως η γενική νοσταλγία με την οποία στρώνεται πάντοτε η πεζογραφία της ζωής οδήγησαν αυτούς τους νέους, μοντέρνους ανθρώπους σε μια τόσο αυθεντική και ορμητική αναζήτηση. Που ήταν, πάνω απ’ όλα, μια ερωτική ανάγνωση – διήγηση του Παπαδιαμάντη. Σφύζουσα από ζωή, αισθησιασμό, χιούμορ, αδημονία, περιέργεια, έγνοια, τρυφερότητα και παραξένισμα. Ορατοί οι αυτοσχεδιασμοί, οι τομές, ο ενθουσιασμός, οι νεανικές απόπειρες στο ύφος, στις στροφές του λόγου, στην κίνηση, στη σωματική εκδοχή αυτής της διήγησης. Όλα, δίχως να αλλάξει ούτε σημείο στίξης. Όλα στο τρίτο πρόσωπο κι ωστόσο εξαιρετικά προσεκτικά. Για όλους μας.

Το θέατρο ξέρει να αποζημιώνει καθετί αληθινό, αυθεντικό, αναβλύζον. Να συγχωρεί – σε αυτή τη περίπτωση- και κάποιους πλατιασμούς, υπερβολές ή αδυναμίες. Αυτός ο Παπαδιαμάντης είναι ένα θέατρο αρτεσιανό. Θέατρο απόλαυσης, ελληνικής και αμετάφραστης. Μια ψυχολογία με ιθαγένεια. Εθνικό προνόμιο. Όπως είχε συμβεί και με τη σπουδαία εκείνη Φόνισσα της Κορνιόδου (σε σκηνοθεσία Σ. Χατζάκη), λίγο καιρό πριν, εκεί όμως πάνω στο τραγικό στημόνι της καταγωγής της.

Η παράσταση με το γενικό τίτλο Η Νοσταλγός, βασίστηκε σε επτά γνωστά διηγήματα του Παπαδιαμάντη, με κοινό δραματουργικό δεσμό ανάμεσά τους το ερωτικό στοιχείο και την απόδοση σε τόπους νοσταλγίας, πόθου, προσδοκίας ή πλάνης των ανθρώπων.

Το στοιχείο της άμμου στο δάπεδο αυτού του τσιμεντένιου χώρου (που διαμόρφωσε η Κωνσταντίνα Κατρακάζου) μου έδωσε την εικόνα ενός αυθαίρετου, ημιτελούς κτίσματος στον αιγιαλό της Σκιάθου του καθενός μας. Όπου δέκα παιδιά, μπολιασμένα από έναν αθέατο εμψυχωτή, «παίζουν» Παπαδιαμάντη κι εκείνος τους αποκαλύπτεται. Εμείς κοιτάμε μισοκρυμμένοι, αβέβαιοι στην αρχή. Σίγουροι και ενθουσιώδεις στη συνέχεια. Η Μαριλένα Νέστορα βοήθησε στην κινησιολογία μέσα σε αυτό το δύσκολο χώρο των απογειώσεων και των μεταμορφώσεων. Η μουσική επιμέλεια ήταν του Αλέξανδρου Λογοθέτη που έκανε χρέη βοηθού σκηνοθέτη. Οι ηθοποιοί, με τη σειρά που εγγράφηκαν στη δική μου μνήμη: Η Χριστίνα Τσούκαλη, ο Βασίλης Ανδρέου, ο Δημήτρης Ήμελλος, ο Γιώργος Δάμπασης, η Μαριλήτα Σολέντη, η Στέλλα Σκορδαρά, η Λίλλυ Μελεμέ, η Σοφία Τσινάρη, ο Δημήτρης Μυλωνάς, η Μαρία Αιγινίτου.

Πάω στοίχημα πως μια βραδιά με έναν τέτοιον Παπαδιαμάντη άνετα βάζει κάτω το πιο τρελό χειμερινό ή θερινό κλάμπιγκ νέων, που ψάχνουμε κι αυτοί – τι άλλο; – έρωτες και αποδράσεις.

Κολτσιδοπούλου Άννυ Θ. «Νοσταλγία της απόλαυσης», Γυναίκα