Ο «Μολιέρος», ένα από τα σημαντικότερα θεατρικά έργα του Ρώσου συγγραφέα Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, φιλοξενείται στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Τη μετάφραση στίχων και τα κείμενα των τραγουδιών έκανε ο Στρατής Πασχάλης, τα σκηνικά και τα κοστούμια επιμελήθηκε η Θάλεια Ιστικοπούλου, τη μουσική έγραψε ο Θοδωρής Αμπαζής, τη κίνηση-χορογραφία δίδαξε ο Κυριάκος Κοσμίδης, την ξιφασκία ο Γεννάδιος Πάτσης, ενώ τους φωτισμούς τους φρόντισε ο Ζαφείρης Επαμεινώδας.

Για να θυμηθούμε τον Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ

Γεννημένος το 1891, ο Μπουλγκάκοφ ήταν ένας από εκείνους που το μεγαλύτερο μέρος των αριστουργημάτων τους έμεινε άγνωστο στο ευρύ κοινό αφού η δημοσιοποίηση τους ήταν απαγορευμένη. Έτσι, μάλλον τυχαία, γνωρίσαμε το έργο του-δέκα χρόνια περίπου μετά το θάνατό του το 1940-κι αφού το παγκόσμιο λογοτεχνικό πανόραμα ήταν ήδη σχηματισμένο.

Το κωμικό ύφος της γραφής του, τα τραγικά υπονοούμενα, οι βιβλικές αντιστοιχίες και κρυμμένα σύμβολά του δημιούργησαν την αίσθηση ότι χωρίς καμία υπερβολή ο Μπουλγκάκοφ δεν ήταν κατώτερος από τον Κάφκα. «Ο μαίτρ και η Μαργαρίτα» αλλά και «Η καρδιά του σκύλου» ανήκουν στα εκλεκτά κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Ασκώντας έντονη κριτική στο κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας του, μέσα από τις σελίδες του, ο Μπουλγκάκοφ, καταγγέλλει την καθημερινή ζωή στη Μόσχα επί Στάλιν, τις υποχωρήσεις των κατοίκων της για να επιβιώσουν, τη δημιουργία κυκλωμάτων και σπειρών. Κι όλα αυτά με ένα τρόπο ψυχρό. Η κριτική του στο κομμουνιστικό καθεστώς υπήρξε έντονη.

Ο συγγραφέας, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κίεβο, διηγείται μέσα από άλλα διηγήματα του με την ίδια αφοπλιστική ψυχρότητα την ιστορία του τόπου του. Αντλώντας στοιχεία από την ιστορική πραγματικότητα, αναμειγνύοντας όλες τις πιθανές λογοτεχνικές φόρμες – πληροφορίες, όνειρα, σουρεαλιστικές αφηγήσεις, υπακούοντας στην ακουστική χροιά των λέξεων, έγραψε έργα που θυμίζουν άλλους μεγάλους της λογοτεχνίας που πειραματίστηκαν με όπλα τη γραφή και την έμπνευση αλλά και την ευαισθησία. Όπως ο Μαγιακόφσκι και ο Πάστερνακ, έτσι και ο Μπουλγκάκοφ βοήθησε τη ρωσική λογοτεχνία να φτάσει ως την Ευρώπη. Όμως ήταν ο μόνος που προαισθάνθηκε ότι ο ρωσικός λαός θα υπέκυπτε τελικά μετά την ενδυνάμωση της δικτατορίας, θα νοσούσε βαθιά φτάνοντας στο σημείο να υποστεί γάγγραινα και να χάσει την ολότητα του.

Αυτοβιογραφικό στο μεγαλύτερο μέρος του το έργο του Μπουλγκάκοφ, αφήνει να αναδυθούν οι πλευρές –πολλές και διαφορετικές- ενός σύνθετου εντέλει δημιουργού. Όπως η εμπειρία του πόνου, πυρήνας του έργου του, γύρω από τον οποίο εξελίσσονται επιμέρους θέματα. Κι όλα αυτά αποδεικνύουν ότι στο πρόσωπό του συγκατοίκησαν σε όλα τα χρόνια της συγγραφικής του ζωής το πάθος για το καινούργιο στη λογοτεχνία και η ευαισθησία απέναντι στις συμφορές του ρωσικού λαού.

Ο Μολιέρος, μια τομή στο έργο του Μπουλγκάκοφ

Στον «Μολιέρο» ο συγγραφέας παρακολουθεί μέσα από το κείμενό του ένα κομμάτι από τη ζωή του μεγάλου Γάλλου δραματουργού: τις σχέσεις του με την οικογένειά του και με τον θίασό του, αλλά κυρίως τη δραματική του σχέση με την εξουσία και με τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ, μέσα στην ατμόσφαιρα των έντονων αντιθέσεων που ενέπνευσε ο Μολιέρος και που έφτασαν έως και την απαγόρευση του Ταρτούφου. «Τα τελευταία χρόνια της ζωής του μεγάλου συγγραφέα, ηθοποιού και θιασάρχη Ζαν –Μπατίστ Ποκλέν, που έμεινε στην ιστορία με το όνομα Μολιέρος, ήταν ίσως τα πιο έντονα αλλά και τα πιο δημιουργικά, γιατί προκάλεσαν το δέος και το θαυμασμό του κοινού, αλλά και τον πιο λυσσαλέο πόλεμο των θρησκόληπτων του βασιλικού περιβάλλοντος και των «διαδρόμων». Ο Μπουλγκάκοφ καταγράφει λεπτό προς λεπτό τη ζωή και τα πάθη του ίδιου του Μολιέρου και του θιάσου του» σημειώνει ο Στάθης Λιβαθινός.

Πρωταγωνιστούν με σειρά εμφάνισης: Βασίλης Ανδρέου, Νίκος Γιαλελής, Στάθης Γράψας, Γιώργος Δάμπασης, Δημήτρης Ήμελλος, Νίκος Καρδώνης, Γιάννης Μαυριτσάκης, Μαίρη Μπουγά, Ελένη Ρουσινού, Δημήτρης Παπανικολάου, Γεννάδιος Πάτσης, Νίκος Πυροκάκος, Μαρία Σαββίδου, Σοφία Τσινάρη, Ναταλία Στυλιανού, Στράτος Σωπύλης, Άρης Τρουπάκης, Γιώργος Φριντζήλας. […]

Η Πειραματική Σκηνή διατηρεί και φέτος το ρεπερτόριο της την ερευνητική της εργασία πάνω στη σκηνικά αντιμετώπιση του ποιητικού λόγου. Η παράσταση «Αυτό που δεν τελειώνει. Εκδοχή ΙΙ». επιχειρεί να συνδυάσει την αναζήτηση της ουσίας με την άσκηση ύφους, σε μια απόπειρα επικοινωνίας με ένα είδος γραφής που δεν είναι εξ ορισμού πρόσφορο στη θεατρική προσαρμογή. Στη δραματουργική επεξεργασία των ποιημάτων συνεργάστηκαν ο Στάθης Λιβαθινός και ο Στράτος Πασχάλης, που έγραψε και τους στίχους των τραγουδιών της παράστασης. […]

30.11.2004, Αδαμοπούλου Μαρία «Μπουλγκάκοφ από την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου», Η Αυγή

Για το link πατήστε εδώ