«Μικρές αλεπούδες» στο «Αθηνών»

Εμμένοντας στο ποιοτικό ρεπερτόριο η «Σύγχρονη Θεατρική Σκηνή» ανέβασε τις «Μικρές αλεπούδες» της Λίλιαν Χέλμαν. Έργο – «σταθμός» της αμερικανικής δραματουργίας, και σπουδαίος εκφραστής – δια της τέχνης – των μαρξιστικών ιδεών, της μαρξιστικής αντίληψης για την καπιταλιστική κοινωνία. Για το διαβρωτικό, έως και ανθρωποφαγικό, ρόλο του χρήματος επί της ηθικής, συνειδησιακής, συναισθηματικής φύσης του ανθρώπου. Επαναστατικό πνεύμα η Χέλμαν και έχοντας βιώσει το στόχο του μεγάλου οικονομικού κραχ για νέα συσσώρευση και ανασυγκρότηση του κεφαλαίου, το 1934 με τις «Μικρές αλεπούδες» (παίχτηκαν το 1939) είναι σαν να «μεταγράφει» δραματουργικά, με τον καθάριο κριτικό ρεαλισμό που διέκρινε τη γραφή της, ό,τι σηματοδοτεί ο τίτλος του έργου των Μαρξ – Ένγκελς «Η Αγία Οικογένεια». Η Χέλμαν, μέσω μιας οικογένειας, ιστορεί τον αμερικανικό καπιταλισμό και αποκαλύπτει τα «μέσα» συγκρότησης του: την αρπαγή, την απάτη, την απανθρωπιά, την καταστροφή του περιβάλλοντος, την κάθε μορφής και βαθμού εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, τις «λυκοσυμμαχίες» του αλλά και τις ανταγωνιστικές αντιθέσεις του. Η σπουδαιότητα του έργου της Χέλμαν βρίσκεται στο γεγονός ότι παρά τον ολοφάνερα πολίτικο χαρακτήρα του ούτε κατ’ ελάχιστο «μπροσουρίζει». Είναι θέατρο εκατό τοις εκατό. Ένα οικογενειακό δράμα, απόλυτα ανθρωποκεντρικό, με λεπτομερειακά ψυχογραφημένους χαρακτήρες, που όμως με τη συμβολική τους διάσταση ηθογραφούν την αμερικανική κοινωνία. Μια κοινωνία μικρών και μεγάλων, συνένοχων και ανταγωνιζόμενων «αλεπούδων», που η δίψα του χρήματος τους κάνει ικανούς να κατασπαράξουν κάθε αδύναμο, ακόμα και πρώτου βαθμού συγγενή τους. Τέτοια αδίστακτη «αγία οικογένεια» αποτελούν η Ρεγγίνα (το κεντρικό πρόσωπο) και τα αδέλφια της Όσκαρ και Μπεν. Θύματα της δίψας τους για χρήμα και των βρώμικων παιχνιδιών τους για την απόκτησή του, ακόμα και οι πιο δικοί τους. Ο σύζυγος της Ρεγγίνας, η σύζυγος του Όσκαρ και ο συνένοχος γιος του, Λίο. Αρνητής όμως αυτής της σάπιας οικογένειας – κοινωνίας θα γίνει η κόρη της Ρεγγίνας, που θα φύγει μακριά απ’ αυτήν, συμπορευόμενη προς μιαν άλλη ζωή, σαν ίση με ίση, με την υπηρέτρια του σπιτιού, καθώς η Χέλμαν πίστευε στην προοπτική της κοινωνικής συνειδητοποίησης του ανθρώπου και σ’ αυτήν – ατρόμητη απέναντι στο μακαρθισμό – αφιέρωσε το έργο της.

Το σπουδαίο αυτό έργο υπηρετείται με μια αντάξια του – ρεαλιστική και ταυτόχρονα ατμοσφαιρι­κή – παράσταση, σε σκηνοθεσία του Γιάννη Μαργαρίτη. Σκηνοθεσία που αποπνέει σεβαστική κατανόηση του περιεχομένου και του μηνύματος του, καλλιεργημένο αισθητικό γούστο, ψυχογραφική και χαρακτηρολογική επεξεργασία των ρόλων, από ένα σύνολο πολύ καλών ηθοποιών. Συντελεστές της παραστασιακής ποιότητας η καθάρια, ευθύβολης γλώσσας μετάφραση του Ερρίκου Μπελιέ, το λιτά ρεαλιστικό σκηνικό, αλλά και συμβολιστικό στο προσκήνιο (με τα υπερμεγέθη τροπικά φυτά) του Γιώργου Ζιάκα, τα εξαίρετα κοστούμια της Ντόρας Λελούδα, οι αρμόζουσες μουσικές επιλογές του Ιάκωβου Δρόσου και οι συνολικά καλές ερμηνείες: Η Κατερίνα Μαραγκού – δυναμικά κυνική Ρεγγίνα, με αντίποδές της την εξαιρετικά αισθαντική, τρυφερή, καταπιεσμένη ψυχολογικά, αλκοολική Μπέρντι που ερμηνεύει η Ιλιάς Λαμπρίδου, τη στοχαστική, βαθύτατα ανθρώπινη υπηρέτρια Άντι της Νινής Βοσνιάκου, την εξεγερμένη αθωότητα της Αλεξάνδρας – Χριστίνα Αλεξανιάν. Αντίστοιχος αντίποδας του Τάκη Χρυσικάκου (Μπεν) – σιχαμερά κυνικό και σατανικά ελισσόμενο αρπακτικό, του Στάθη Λιβαθινού (Όσκαρ) – υπολογιστή, προικοθήρα και καταπιεστή της γυναίκας του και του Δημήτρη Τάρλοου (Λίο) – ωθούμενου στην απάτη και την αρπαγή από τον πατέρα του, είναι ο προδομένος από τη γυναίκα του για το χρήμα, ετοιμοθάνατος Οράτιος, που με ευαισθησία ερμηνεύει ο Κώστας Αθανασόπουλος. […]

24.02.1998, Θυμέλη «Μικρές αλεπούδες στο Αθηνών», Ριζοσπάστης

 

Για το link πατήστε εδώ