«Οι Ρομαντικοί» του Εντμόν Ροστάν στο θέατρο «Πορεία» από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας.

Γιατί «Οι Ρομαντικοί» δεν είχαν ανέβει ποτέ έως σήμερα στο ελληνικό θέατρο; Γιατί, ένα έργο, που σημείωσε μεγάλη επιτυχία όταν ανέβηκε το 1894 στο Παρίσι, δεν ανέβηκε ποτέ στην Αθήνα; Η πιο λογική εξήγηση είναι πως το έργο δεν διαθέτει έναν μόνο μεγάλο ρόλο – έστω δύο μεγάλους ρόλους – για να προβληθεί ο θιασάρχης – πρωταγωνιστής.

Και οι θίασοι εδώ, από πάντα έως σήμερα, φτιάχνονται από τη μεγάλη φίρμα με αποκλειστικό σκοπό την προβολή της. Στους «Ρομαντικούς» όμως υπάρχουν πέντε πρώτοι ρόλοι! Και καμιά φίρμα δε θα είχε όρεξη να μοιραστεί την πρωτιά με άλλους τέσσερις.

Έτσι, ακόμα και όταν το γαλλικό θέατρο ήταν στις πρώτες επιλογές των ελληνικών θιάσων, οι «Ρομαντικοί» έμειναν στα αζήτητα. Και χρειάστηκε να περάσουν 106 χρόνια και να έρθει ένα Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο, από την Πάτρα –χωρίς τη μεγάλη φίρμα- για να αποφασίσει να ανεβάσει το έργο του Εντμόν Ροστάν.

Ο Ροστάν είναι ένας συγγραφέας που σημάδεψε το γαλλικό θέατρο σε μια κρίσιμη στιγμή του. Το έβγαλε από την επιπολαιότητα και την «χαριτωμένη» ελαφρότητά του, του έδωσε βάθος και κρυμμένες αρετές που ο θεατής είχε την ευκαιρία και τη χαρά να αποκαλύπτει σιγά σιγά.

Είναι μόλις 26 χρόνων ο Ροστάν όταν γράφει τους «Ρομαντικούς». Και σου είναι πολύ δύσκολο να πιστέψεις πως έγραψε ένα τόσο ώριμο έργο σε τόσο νεαρή ηλικία. Ένα έργο με ευρηματικό μύθο, ένα ανατρεπτικό (σοβαρό) παιχνίδι πάνω στο σεξπιρικό μύθο του Ρωμαίου και Ιουλιέτας, πάνω στο φαιδρό (φυσικά) μίσος των οικογενειών τους.

Όλο το παιχνίδι γίνεται πίσω, γύρω και πάνω σ’ έναν τοίχο. Είναι ο τοίχος του μίσους που χωρίζει τις δύο οικογένειες και ενώνει τους νεαρούς εραστές. Με μοναδική εξυπνάδα, χιούμορ, χάρη, ευστροφία, σπάνια και νέα χρήση της γαλλικής γλώσσας ο Ροστάν οικοδομεί το έργο του.

Το σπουδαίο εύρημα του συγγραφέα σ’ αυτό το έργο είναι η πονηρή ανατροπή που κάνει: τη συνομωσία δεν την κάνουν οι δύο εραστές αλλά οι πατεράδες τους. Αυτοί κάνουν τάχα πως μισιούνται, ώστε να προκαλέσουν την πανάρχαια αντίδραση των παιδιών τους που θα τους φέρει πιο κοντά. Τώρα, πίσω από τον έρωτα των νέων, πρώτο λόγο έχει το οικονομικό συμφέρον των μεγάλων, που θα ενώσει τα κτήματα και τις περιουσίες τους και θα τους κάνει πιο τρανούς και δυνατούς.

Η ανατροπή αυτή όμως θα έχει και νέα ανατροπή, όταν θα αντιληφθούνε ότι οι ερωτευμένοι έχουν καταλάβει το παιχνίδι των γονιών τους και συνειδητά δέχονται να το παίξουν, μια που αυτό θα τους φέρει με σιγουριά πιο κοντά.

Ένα σπουδαίο εύρημα του Ροστάν είναι και η είσοδος στην ίντριγκα ενός πέμπτου προσώπου – και μάλιστα εις διπλούν – που θα παίξει ανατρεπτικά τους ρόλους του και υπέρ των γέρων και υπέρ των νέων και για προσωπική του ευχαρίστηση.

Τρία χρόνια μετά τους «Ρομαντικούς», ο Ροστάν κάνει τη νέα του ανατροπή –και δεν έχει συμπληρώσει ακόμη τα 30 χρόνια του χρόνια – μέσα στην ιπποτική μυθολογία με τον «Σιρανό ντε Μπερζεράκ». Χιούμορ, παιχνίδι, ποίηση, φαντασία, ο Ροστάν δημιουργεί το «νέο» γαλλικό θέατρο. Γράφει για τους θεατές της εποχής του και την ίδια στιγμή -πηγαίνοντας πίσω στη «μυθική» ιστορία- γράφει για τους θεατές του μέλλοντος. Για τους σημερινούς θεατές.

Οι σημερινοί όμως θεατές, για να γευτούν το έργο – και μάλιστα όχι στη γλώσσα που γράφτηκε – χρειάζονται, βασικά, τρία πράγματα: μια εμπνευσμένη, ποιητική μετάφραση, μια ευρηματική σκηνοθεσία και μια ομάδα ταλαντούχων ηθοποιών.

Η παράσταση, που ήρθε από το Περιφερειακό Θέατρο της Πάτρας, τα είχε και τα τρία αυτά στοιχεία. Είχε τον ποιητή Στρατή Πασχάλη, που διέθετε τον ποιητικό οίστρο για να περάσει στην ελληνική γλώσσα τον «ειδικό» λόγο του Ροστάν – χωρίς να αισθάνεσαι τον «ενδιάμεσο». Σπουδαία μεταφραστική δουλειά.

Είχε τον Στάθη Λιβαθινό για να σκεφτεί και να οργανώσει μια πανέξυπνη παράσταση, να έρθει σε επαφή με την φαντασία του Ροστάν και να φανερώσει το πνεύμα του μέσα από τη δική του σκηνοθεσία. Ο Στάθης Λιβαθινός είναι ένα από τα απολύτως θετικά στοιχεία που διαθέτει σήμερα το ελληνικό θέατρο. Άξιος και να τον εμπιστευτείς και να μη σε απογοητεύσει.

Οι πέντε ηθοποιοί τώρα της παράστασης ήταν ικανοί και να καταλάβουν τι τους έλεγε ο σκηνοθέτης τους αλλά και να έχουν τα προσόντα και το ταλέντο να το πραγματοποιήσουν.

Ο Μπάμπης Γιωτόπουλος με τον Γιάννη Κυριακίδη έφτιαξαν με πειστικότητα το πονηρό ζευγάρι των πατεράδων Το άλλο ζευγάρι, των ερωτευμένων νεαρών, είχε αλήθεια, έρωτα και χιούμορ στα πρόσωπα της Δέσποινα Κούρτη και του Αλέξανδρου Λογοθέτη. Το πέμπτο πρόσωπο της διανομής, ο Τάσος Γιαννόπουλος, έπαιξε τους δύο πονηρούς και διαβρωτικούς ρόλους του με εξυπνάδα και χιούμορ. Μια συνολική διανομή πάρα πολύ επιτυχημένη.

Αξίζει ακόμα να αναφερθούν η Εύα Νάθενα για την σκηνική διαμόρφωση του θεατρικού χώρου, η Clare Bracewell για τα κοστούμια της, ο Θοδωρής Αμπαζής για τη μουσική του, η Μαριέλα Νέστορα για τη χορογραφία της, ο Θάνος Δερμάτης για την ξιφογραφία του και ο Αλέκος Αναστασίου για τους φωτισμούς του.

Τα Περιφερειακά Θέατρα δεν είναι πια, από καιρό, ο φτωχός συγγενής του θεάτρου της Αθήνας. Ετοιμάζουν και παρουσιάζουν σπουδαίες παραστάσεις που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από κανένα. Και το Θέατρο από την Πάτρα είναι ένα απ’ αυτά.

17.02.2001, Χρηστίδης Μηνάς «Καλό θέατρο από Πάτρα», Ελευθεροτυπία

Για το link πατήστε εδώ