Η Φόνισσα στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας

Ναι, η φίρμα, η γνωστή, η σωστή η άρρωστη η κορασιδοκτόνα η πηγαδοπνίχτρα η Φραγκογιαννού με το όνομα. Η διάσημη γριά ηρωίδα του Παπαδιαμάντη, η περίφημη Φόνισσα, σύμβολο του κοινωνικά κυρίαρχου μισογυνισμού μιας ολόκληρης εποχής, όπου η γέννηση μιας κόρης (αντί ενός “παιδιού”= αγοριού) ήταν κατάρα και τιμωρία, σήμαινε έξοδα και προίκες και υποχρεώσεις και βάσανα για τους γονιούς και τα αδέλφια. Γι’ αυτό και στα μάτια αυτής εδώ της γριάς, ο φόνος των μικρών κοριτσιών όσο είναι ακόμα στην κούνια αν είναι δυνατόν, είναι δώρο και εξυπηρέτηση, όπως οι κατ’ οίκον αμβλώσεις που εκτελεί διακριτικά και τα δήθεν γιατροσόφια της. Και όταν κάνει την αρχή, μετά ποιος την σταματάει.

Παγιδευμένη μέσα στην άμμο της ιστορίας της, σε ένα στενό τετράγωνο σκαμμένο παιδότοπο, αναβιώνει ξανά και ξανά την ιστορία της δράσης της και του τέλους της, περιστοιχισμένη από αναμνήσεις, φωτογραφίες, πρόσωπα της ζωής της και του περίγυρου της εποχής της σε ξεθωριασμένες φωτογραφίες που καλύπτουν κάθε σπιθαμή του χώρου γύρω της, το πάτωμα, τους τοίχους, τις κολώνες αυτές που είναι το υγρό όνειρο κάθε σκηνογράφου που δουλεύει στην κεντρική σκηνή του θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας.

Ο Στάθης Λιβαθινός τολμάει ένα εξαιρετικά μοντέρνο ανέβασμα του κλασσικού έργου, κρατώντας όμως απείραχτη την ιδιότυπη, δύσκολη για μας σήμερα (και απαιτώντας σε σημεία ιδιαίτερη προσοχή) αλλά τόσο άρρηκτα σημαντική για την τελετουργία και την εντύπωση της ατμόσφαιρας αυτής της εποχής που εκτυλίσσεται το έργο, γλώσσα του Παπαδιαμάντη. Χρησιμοποιεί πέντε νέους ηθοποιούς ως στρώμα ρυθμιστή ανάμεσα στο σήμερα των θεατών και το τότε της Μπέτυς Αρβανίτη. Αυτοί περιδιαβαίνουν στο σήμερα τις αναμνήσεις της, προσέχοντας να μένουν πάντα στο περιθώριο του σκάμματος της για να μην βουλιάξουν και αυτοί στην κινούμενη άμμο, διαβάζουν τις αφηγήσεις του Παπαδιαμάντη, ανασύρουν ντοκουμέντα της εποχής και αναλαμβάνουν εναλλάξ τους δραματικούς ρόλους της ιστορίας της, και όσο προχωρούν σαν να καλούν τελετουργικά το πνεύμα της Φραγκογιαννούς να έρθει να στοιχειώσει την πρωταγωνίστρια σε μια υπέροχη εκ βάθους ερμηνεία. […]

01.02.2012, Βαμβούνης Μανώλης «Η Φόνισσα στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας», www.mixtape.gr