Μερικά χρόνια πριν ο Μαρξ κυκλοφορήσει το «Κεφάλαιο», ο νεαρός Γκέοργκ Μπίχνερ διατύπωνε τις σοσιαλιστικές θέσεις του για την επανάσταση: «Αν η επανάσταση μπορούσε ποτέ να ευοδωθεί, θα συνέβαινε μόνο εξαιτίας της μεγάλης μάζας των ανθρώπων. Η αριθμητική τους υπεροχή και το κύρος τους έπρεπε να υπερνικήσουν το στρατό».

Επιστήμονας, θεατρικός συγγραφέας ολίγων αλλά σπουδαίων έργων, θερμός επαναστάτης, πέθανε μόλις 23 χρόνων. Αν και άφησε πίσω του τρία μόνο έργα, ο Μπίχνερ θεωρείται πρόδρομος του Μπρεχτ αλλά, μ’ έναν τρόπο, και του Μαρξ… Από το πανεπιστήμιο, όπου σπουδάζει ζωολογία και συγκριτική ανατομία, συνδέεται με αντικαθεστωτικούς διανοούμενους. Πολύ γρήγορα ιδρύει με φοιτητές και αγρότες την επαναστατική οργάνωση «Εταιρεία Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Το 1834 συντάσσει και εκδίδει ένα μανιφέστο για τους καταπιεσμένους αγρότες, από τα πρώτα σοσιαλιστικά κείμενα στην Ευρώπη. Οι αγρότες όχι μόνο αδυνατούν να το κατανοήσουν αλλά το παραδίδουν στην αστυνομία… Ο Μπίχνερ αποφεύγει τη σύλληψη και μέσα σ’ ένα μήνα γράφει τον «Θάνατο του Δαντόν», που σκηνοθετεί ο Στάθης Λιβαθινός στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, 22,23,36-30 Ιανουαρίου και 2-6,9-12 και 16-18 Φεβρουαρίου) σε μετάφραση Γιώργου Δεπάστα και μ’ ένα πλήθος καλών ηθοποιών: Βασίλης Ανδρέου, Μελέτης Ηλίας, Στέλιος Ιακωβίδης, Νίκος Καρδώνης, Μαρία Ναυπλιώτου, Δημήτρης Μπίτος κ.ά.

Το έργο διαδραματίζεται την εποχή της γαλλικής επανάστασης και της τρομοκρατίας την τριετία 1970-1793, όταν επικρατούσε αναρχία και χάος. Οι μάζες πεινούν, στερούνται των δικαιωμάτων που ευαγγελιζόταν η επανάσταση και παραπαίουν στο έλεος των δημαγωγών. Η γκιλοτίνα βρίσκεται σε διαρκή λειτουργία υποδεχόμενη κάθε φορά κεφάλια πρώην «σωτήρων» και νυν «εχθρών» της επανάστασης. Ο συγγραφέας εστιάζοντας στις προσωπικότητες των πρωτεργατών της επανάστασης, του Δαντόν και του Ροβεσπιέρου, ανατέμνει θεατρικά και ιδεολογικά την τραγωδία της ίδιας της πολιτικής. Ο ηγέτης των αντιβασιλικών δυνάμεων Δαντόν αντιμετωπίζει τώρα κριτικά τον νόμο που ευνοεί τις χιλιάδες πολιτικές δολοφονίες και ζητά «οικονομία στο ανθρώπινοι αίμα». Ο αδιάλλακτος δικηγόρος Ροβεσπιέρος, αρχηγός της παράταξης των Ιακωβίνων, εμμένει στην προεπαναστατική θέση ότι η Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας που ίδρυσε, οφείλει να αποψιλώσει την κοινωνία από κάθε ύποπτο και αντεπαναστατικό στοιχείο. Ο Δαντόν αρνείται να διαφύγει, οδηγείται σε μια παρωδία δίκης και στην εκτέλεση.

Όταν ο 20χρονος Μπίχνερ γράφει τον «Δαντόν», η Γερμανία βρίσκεται σε μια κατάσταση συγγενική εκείνης που επικρατούσε στην προεπαναστατική Γαλλία χωρίς να παίρνει ανοιχτά θέση υπέρ του Δαντόν ή του Ροβεσπιέρου, επικεντρώνεται στη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στους κοινωνικούς αγώνες για ελευθερία – δημοκρατία και στη δεσποτική εξουσία.

Και σήμερα; Καταμεσής της οικονομικής κρίσης, η βία ως τυφλή απάντηση στο πολιτικό σύστημα έχει ανοίξει βήμα στην Ελλάδα. Στη μετεπαναστατική Γαλλία το τσεκούρι της λαιμητόμου έπεφτε επί δικαίων και αδίκων. Τώρα, βομβιστικές επιθέσεις, προπηλακισμοί πολιτικών, χτυπήματα σε κτίρια της Δικαιοσύνης και της Αστυνομίας, απαντούν στη βία της σύγχρονης πολιτικής και οικονομικής εξουσίας. Αποτελεί όμως αυτός ο δρόμος ουσιαστικό πλήγμα στη βαρβαρότητα του συστήματος; […]

16.01.2011, Μαρίνου Έφη «Ο επίκαιρος Μπίχνερ», Ελευθεροτυπία

Για το link πατήστε εδώ