«Εχθροί, μία ερωτική ιστορία»: Μια αέναη προσπάθεια διαφυγής (θεατρική κριτική)

Εχθροί. Έρωτας. Τρεις γυναίκες και ένας άνδρας. Τρεις οικογένειες. Ένα ψέμα, συνεχής προσπάθεια.

Στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών ανεβαίνει μέχρι και το τέλος του Απριλίου η παράσταση «Εχθροί, μία ερωτική ιστορία», σε θεατρική διασκευή του μυθιστορήματος του Αμερικανοεβραίου συγγραφέα Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, από τον θεατρικό συγγραφέα Ρόι Χεν. Τη μετάφραση του έργου υπογράφει ο Λεωνίδας Καρατζάς και τη σκηνοθεσία ο ταλαντούχος Στάθης Λιβαθινός. Ο συγγραφέας συνήθιζε να γράφει στα Γίντις και έτσι, μέσα στην παράσταση ακούμε τις τρεις γυναίκες με τις οποίες συνδέεται ο πρωταγωνιστής, Ταμάρα (Βιργινία Ταμπαροπούλου), Γιάντβιγκα (Φωτεινή Τιμοθέου) και Μάσα (Μάρα Τσικάρα) να τραγουδούν στη γλώσσα των Ασκενάζι Εβραίων.

Μετά τη φρίκη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, ο εβραϊκής καταγωγής Χέρμαν Μπρόντερ, έχοντας χάσει τη σύζυγο και τα παιδιά του, βρίσκεται από την Πολωνία στη Ν. Υόρκη με την «εθνική», όπως τη χαρακτηρίζουν, οικιακή τους βοηθό, η οποία τον έκρυβε σε έναν αχυρώνα καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Προκειμένου να της ξεπληρώσει τη χάρη αλλά και στην προσπάθειά του να θεραπευτεί από το αξεπέραστο τραύμα των στρατοπέδων, συζεί μαζί της ξεκινώντας μία δεύτερη οικογένεια.

Κάθε φορά που χτυπάει το τηλέφωνο, μία στιγμή παύσης «ακούγεται» και απλώνεται μία φρίκη στην αίθουσα. Συνήθως τηλεφωνεί η ερωμένη του, Μάσα, μία πανέμορφη νεαρή, διαζευγμένη, ποθητή από όλους που ζει με τη μητέρα της και όταν ο Χέρμαν πάει να περάσει μερικές μέρες εκεί, ενημερώνει τη γυναίκα του, Γιάντβινγκα, ότι ταξιδεύει σε άλλες πολιτείες της Αμερικής πουλώντας βιβλία για να ζήσουν.

Επάνω στη σκηνή, μία διαφανής κατασκευή αποτελούμενη από δύο μέρη, στεγάζει δύο σπίτια, εκείνο της Μάσα και της μητέρας της και εκείνο του Χέρμαν και της Γιάντβιγκα, ένα παγκάκι, μερικά στοιχισμένα φανάρια δρόμου στην αριστερή μεριά της σκηνής και ένας τηλεφωνικός θάλαμος, φτιαγμένα, όπως και τα κοστούμια που αντιστοιχούν στην κοινωνική τάξη του εκάστοτε χαρακτήρα, από την Ελένη Μανωλοπούλου. Οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου μοιάζουν να αρκούνται στην περιγραφή της δράσης, όταν, επί παραδείγματι, φωτίζεται ο τηλεφωνικός θάλαμος κάθε φορά που ο πρωταγωνιστής πρόκειται να τον χρησιμοποιήσει, και δεν δείχνουν να φτάνουν στη δημιουργία ατμόσφαιρας με εξαίρεση τη στιγμή που ανάβουν τα φανάρια του δρόμου και ο Χέρμαν χορεύει ανάμεσά τους χαρούμενος. Το δεύτερο μέρος της παράστασης, πιο υποβλητικό, χαρακτηρίζεται από εντάσεις και ρήξεις μεταξύ των χαρακτήρων, ενώ ο Χέρμαν, η πορεία του οποίου καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου είναι γεμάτη από αναπάντεχες συναντήσεις και ψυχολογικές πιέσεις, ακροβατώντας ανάμεσα στην ενοχή και την απόλαυση, αποφασίζει να ακολουθήσει την πιο καταστροφική γι’ αυτόν, σύμφωνα με την πρώτη σύζυγό του Ταμάρα, κατεύθυνση.

Από το έργο δεν λείπουν και τα σαρκαστικά σχόλια για τη θρησκεία, καθώς «ο θεός δεν είναι χορτοφάγος», όπως φάνηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και «ξέρουμε τουλάχιστον έναν εβραίο που περπάτησε επάνω στο νερό» αν και τέτοια αποτελούν κυρίως το γεγονός ότι ο ραβίνος ασχολείται και με αγοραπωλησίες ακινήτων όπως και το ότι ο Χέρμαν γράφει τους λόγους που χρησιμοποιεί ο ραβίνος Λάμπερτ όταν μιλάει στο ποίμνιό του.

Υποκριτικά ξεχωρίζουν, μέσα από την εξέλιξη των χαρακτήρων τους και τις ψυχολογικές τους διακυμάνσεις, οι: Ορέστης Παλιαδέλης, Μάρα Τσικάρα και Γιάννης Καραμφίλης, ενώ στάθηκαν άξια απέναντι στους ρόλους τους και με σεβασμό στο στάτους του καθενός, υποδηλώνοντας κάθε φορά τη διάθεση για την προσφορά των υπηρεσιών ή απλώς της συντροφιάς τους, την κατανόηση και το ‘κοινωνικό τους ενδιαφέρον’, οι: Μελίνα Αποστολίδου, Φωτεινή Τιμοθέου, Βιργινία Ταμπαροπούλου, Παναγιώτης Καμμένος, Θοδωρής Πολυζώνης, Σπύρος Σιδέρης, Δημήτρης Τσιλινίκος, Νίκος Τσολερίδης και ο Θάνος Φερετζέλης.

19.04.2023, Τσιότσιου Ανδριάνα «Εχθροί, μία ερωτική ιστορία»: Μια αέναη προσπάθεια διαφυγής (θεατρική κριτική)», www.2020mag.gr

 

Για το link πατήστε εδώ