«Η Άγρια Δύση» του Σέπαρντ στο Θέατρο Εξαρχείων

Ο σύγχρονος άνθρωπος των δυτικών κοινωνιών, βαλλόμενος από δέσμες αξιών, θεωριών και προτροπών, έχει χάσει τον προσανατολισμό του. Η σύγχυση είναι ένα απ’ τα βασικά γνωρίσματα της εποχής μας. Πού να αναζητήσουμε την αληθινή ζωή; Στις ατραπούς του πολιτισμού, στο πολυδαίδαλο σχεδιάγραμμα του συστήματος ή στην άρνησή του; Μήπως η υποταγή στις κατεστημένες αντιλήψεις για τη μόρφωση, το οικονομικό όφελος, την προσαρμοσμένη διαβίωση, την καλουπαρισμένη συμπεριφορά μεταβάλλουν τον άνθρωπο σε μια παθητική μονάδα αποστειρωμένη και στειρωμένη από ιδέες και φαντασία; Και τότε τι άλλο του μένει παρά να αναζητάει τη συγκίνηση της αληθινής ζωής, που την απεμπόλησε σε υποκατάστατα όπως είναι τα σενάρια του κινηματογράφου και της τηλεόρασης; Τα δυο αδέλφια, οι βασικοί ήρωες στο έργο του Σαμ Σέπαρντ «Άγρια Δύση», που παρουσιάζει φέτος το θέατρο των Εξαρχείων, εκφράζουν ακριβώς αυτό το δίλημμα. Είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ο πράος, ελεγχόμενος ευπρεπής και συμβιβασμένος Όστιν που γράφει σενάρια κι ο εκρηκτικός Λι παράνομος, «άρπαγας», βίαιος και παρορμητικός που, αποστρεφόμενος την πόλη, ζει στην έρημο. Με σπουδές σε κολέγιο ο Όστιν, με σύζυγο και παιδιά, αγράμματος, ανεπρόκοπος, κλέφτης και μπεκρής ο Λι αντιπαραβάλλονται απ’ το συγγραφέα, προβάλλοντας το δικό του διχασμό. Διότι το έργο είναι σαφώς αυτοβιογραφικό, αφού στους δύο ήρωες αναγνωρίζεται εύκολα ο Σέπαρντ της αγροτικής ζωής, της απομάκρυνσης και της ερήμου.

Πού είναι λοιπόν η αληθινή ζωή;

Δεν απαντάει το έργο. Και πώς θα μπορούσε, άλλωστε. Η ζωή της πόλης έχει τα μεγάλα δελεαστικά της. Το χρήμα,την κοινωνική αναγνώριση και την ισχύ. Το αμερικανικό όνειρο. Το σαθρό ιδανικό του καπιταλισμού, αφού η κατάχτηση του δεν καλύπτει την ανθρώπινη αγωνία και ισοπεδώνει και εκμηδενίζει το άτομο. Επομένως λοιπόν, η ευτυχία βρίσκεται στην αποστροφή του πολιτισμού; Μάλλον στην ανάγκη ενός άλλου κόσμου κοντύτερα στις απαιτήσεις της ανθρώπινης φύσης και τις αντιφάσεις της. Αυτό υπονοεί ο συγγραφέας.

Το έργο του Σέπαρντ, χωρίς να ξεπερνάει τις διαστάσεις του μέτριου, είναι ωστόσο σπουδαίο, με την έννοια πως προσφέρεται για αναλύσεις και προβληματισμό. Η μετάφραση της Αννίτας Δεκαβάλα ευνοεί ιδιαίτερα αυτή την ενασχόληση γιατί είναι οξυδερκής. Η σκηνοθεσία του Τάκη Βουτέρη, καθαρή και εναργής, βοηθάει το θεατή να παρακολουθήσει όχι μόνο την απλή ιστορία αλλά και να εισχωρήσει στις υποδόριες διαδρομές της. Στη σκηνοθεσία αναλογούν επίσης κι οι διαπλάσεις των ρόλων και πρέπει να συγχαρούμε για την πολύ καλή ερμηνεία του τον Μάνο Βακούση, που υποστασιοποίησε τον Λι με ζέση και συμμετοχή. Την απόδοση του ηθοποιού σ’ αυτόν το ρόλο πρέπει να τη σημειώσω στο φετινό θεατρικό χρονικό με ιδιαίτερη έμφαση.

Ο Στάθης Λιβαθηνός επωμίστηκε τον διανοούμενο Όστιν που σωστά βρίσκεται στον αντίποδα του ορμητικού αδελφού του, ήταν όμως νομίζω περισσότερο πράος απ’ όσο χρειαζόταν, σχεδόν αδρανής. Ο Γιώργος Σαμπάνης, στο ρόλο του παραγωγού Σολ Κίμερ έφτιαξε έναν ολοκληρωμένο τρισδιάστατο χαρακτήρα με απολύτως αληθινές όψεις. Δεν μπόρεσα να εννοήσω το λόγο ύπαρξης του ρόλου της Μητέρας στο έργο και μόνο η ερμηνεία της Αλεξάνδρας Παντελάκη τον έκανε να φαίνεται αναγκαίος. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Άγγελου Αγγελή διακριτικά και υπαινικτικά όσο χρειάζεται.

14.11.1996, Γεωργίου Αδριανός «Η αληθινή ζωή», Ραδιοτηλεόραση

Για το link πατήστε εδώ