Αδίστακτοι και αδύναμοι

Ο Δημήτρης Καταλειφός, ο Γιώργος Κέντρος, ο Αλέξανδρος Μυλωνάς, ο Αρτο Απαρτιάν και ο Δημήτρης Τάρλοου είναι έτοιμοι να παραμυθιάσουν, να εξαπατήσουν, να εκλιπαρήσουν, να συνωμοτήσουν. Όλα αυτά προκειμένου να πουλήσουν «Οικόπεδα με θέα», ώστε να εξασφαλίσουν τη θεσούλα τους στο κτήμα το μεσιτικό γραφείο όπου εργάζονται.

Πολλοί έχουμε απολαύσει το έργο του Ντέιβιντ Μάμετ στην ταινία με τους Τζακ Λέμον, Αλ Πατσίνο, Κέβιν Σπέισι κ.ά. Τώρα παίζεται στο θέατρο «Πορεία» σε μια εμπνευσμένη παράσταση (του Στάθη Λιβαθινού).

Ο Μάμετ υπήρξε πολυτεχνίτης. Μποξέρ, πωλητής και μέγας χαρτοπαίκτης. «Τα έργα του είναι παιχνίδια πόκας» λέει ο Δημήτρης Τάρλοου, ο οποίος έκανε και τη μετάφραση. «Είναι οξυδερκής. Δουλεύει με υπονοούμενα. Δε σ’ αφήνει να επαναπαυθείς. Απεικονίζει την αντρική ψυχή σε μαγνητική τομογραφία».

Ο ανταγωνισμός έχει γίνει ανελέητος. Κάθε ήρωας είναι έτοιμος να πατήσει στο πτώμα του άλλου, προκειμένου να εξασφαλίσει το όνομα του καλύτερου πιθανού πελάτη. Κάποιοι θεατές διαμαρτύρονται στο συνομιλητή μας:

«″Μα έτσι είμαστε;″ Έτσι και χειρότερα –τους απαντώ. Σε πόσες μεγάλες επιχειρήσεις, ν αν αφαιρεθείς λίγο, δεν παραγκωνίζεσαι;». Ο Δημ. Τάρλοου είναι άχρωμος, άοσμος διευθυντής του γραφείου. Βιώνει με οργή και οδύνη την αδυναμία του: δεν είναι σαν τους άλλους. Περιφέρεται αμήχανα σαν να βρέθηκε απρόσκλητος στη σκηνή ενός θεάτρου. «Με εξευτελίζουν, αλλά δεν μιλάω. Έχω τη γαϊδουρινή υπομονή του δημοσίου υπαλλήλου που σου κλείνει το ταμείο στα μούτρα κι ας είσαι τρεις ώρες στην ουρά».

Ο Αρτο Απαρτιάν, ο πιο έντιμος απ’ όλους, ξέρει ότι δεν θα πουλήσει ποτέ και αυτοσαρκάζεται. Ο Δ. Καταλειφός είναι ξεπεσμένη ντίβα του γραφείου. «Θα ήθελε πολύ να τον βγάλουν για υποκλίσεις στη σκηνή, αλλά τα ψωμιά του τελείωσαν». Ανερχόμενο αστέρι ο Γ. Κέντρος. Κι αυτός παθαίνει τη μεγάλη ήττα. Του παίρνουν τις καρτέλες, τα συμβόλαια, την αυτοεκτίμησή του.

«Ο Μάμετ επιχειρεί μια ευφυή παραβολή με το χώρο του θεάτρου. Οι πωλητές στην πραγματικότητα είναι ρόλοι. Όπλα τους η υποκριτική, ο αυτοσχεδιασμός».

Η παράσταση, στην οποία παίζει ο Ανδρέας Νάτσιος, είναι γροθιά στο στομάχι.

«Το έργο είναι σαν λεπίδι» λέει ο Δημ. Τάρλοου. «Δεν καθησυχάζει, δεν λυτρώνει. Είναι αυτό το αναγκαστικό παιχνίδι που παίζουμε όλοι, ακόμη κι όσοι αρνούμαστε να το παίξουμε. Είναι τα απόβλητά μας, οι μικρές και οι μεγάλες αντινομίες μας. Από την πρώτη κιόλας σκηνή αφουγκράζομαι τους θεατές. Μοιάζουν σαν να ξυρίζουν. Το γέλιο βγαίνει δαγκωμένο. Εγώ αυτό περιμένω να μου συμβεί στο θέατρο. Να με ξυρίσουν κόντρα κι ας πονάω».

Μαρίνου Έφη, «Αδίστακτοι και αδύναμοι», Ελευθεροτυπία