Όταν μιλάς με έναν αυθεντικό άνθρωπο του θεάτρου, όπως τον Στάθη Λιβαθινό, έστω και από το … γκαράζ του Εθνικού Θεάτρου αισθάνεσαι ότι σε μεταφέρει πάνω στο σανίδι, όχι για να παίξεις, αλλά για να κατανοήσεις τη μαγεία της σκηνής, τη γνήσια επικοινωνία της τέχνης με το κοινό. Άλλωστε γι’ αυτόν “όλες οι τέχνες τείνουν να γίνουν μουσική”.
Ποια η γνώμη σας για το σύγχρονο ελληνικό θέατρο;
Νομίζω ότι το σύγχρονο ελληνικό θέατρο ψάχνεται έντονα, όχι για να αναπτυχθεί, αλλά για να υπάρξει. Υπάρχει ένα θέατρο σημαίνει: χωράω το θέατρο της εποχής μου και υπάρχω σε σχέση με σκηνοθέτες και ηθοποιούς της εποχής μου. Υπάρχουν ταλαντούχοι άνθρωποι που προσπαθούν να φτιάξουν σιγά σιγά τον καινούριο τους λόγο και να πατήσουν σε χνάρια σημαντικών ανθρώπων των προηγούμενων δεκαετιών, αλλά νομίζω ότι χρειάζονται ενθάρρυνση, υποστήριξη και πάρα πολλή επαφή με τη σκηνή. Και ο ίδιος ο Τσέχωφ δεν θα υπήρχε, αν δεν υπήρχε το θέατρο τέχνης της Μόσχας και αν δεν ερχόταν σε επαφή μαζί του ώστε να επηρεαστεί. Οι νέοι Έλληνες θεατρικοί συγγραφείς έχουν ανάγκη από γνωριμία με το θέατρο ως επάγγελμα, ώστε να μην γράφουν μόνο από το σπίτι τους. Βεβαίως εξαιρούνται οι μεγαλοφυΐες, αυτές μπορούν να κάνουν ότι θέλουν και όποτε θέλουν.
Τι έχετε να πείτε για τους φετινούς Γλάρους;
Είναι καλό που ένας συγγραφέας δεν ξεχνιέται και επανέρχεται. Δείχνει το πόσο μεγάλος είναι. Τόσα ανεβάσματα Γλάρων στην ίδια πόλη για μένα θα πρέπει να μοιάζουν με τέσσερις μεγάλες εκρήξεις. Δεν ανεβαίνει ένα τέτοιο έργο αν δεν έχεις πραγματικά κάτι να πεις.
Επιλέξατε την Ταμίλα Κουλίεβα να ενσαρκώσει τη Μήδεια το καλοκαίρι. Πως οδηγηθήκατε σ’ αυτό; Έχει σχέση με τη γειτνίαση της παιδείας σας;
Δεν θέλω να μιλώ για μία παράσταση, πριν αυτή παρουσιαστεί. Θέλω την εξήγηση να την δίνει η ίδια η παράσταση από μόνη της. Η Ταμίλα ξεκίνησε την καριέρα της στο ελληνικό θέατρο μαζί μου, στο Κτήνος στο Φεγγάρι. Είναι τέτοια η ματιά μου πάνω σ΄ αυτό το έργο που νομίζω ότι η Ταμίλα θα έπρεπε να είναι η Μήδεια. Σίγουρα οι παιδείες μας μοιάζουν. Αυτό όμως που θέλω να τονίσω είναι ότι η παράσταση είναι μία παράσταση της πειραματικής σκηνής του εθνικού, δηλαδή θα κατέβουμε σαν ομάδα.
Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από την πειραματική σκηνή;
Αν υπήρχε αληθινή ποιότητα στο θέατρο δεν θα καταπιανόμουν με την πειραματική σκηνή. Η πειραματική σκηνή δίνει τη δυνατότητα της κοινής συνενοχής -της δικής μου με τους ανθρώπους που συνεργάζομαι εδώ- να καταπιαστώ με πράγματα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα έφτανε ο χρόνος ή δεν θα είχαμε τις δυνατότητες. Ο ταλαντούχος καπετάνιος δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα αν δεν έχει πλοίο. Για μένα θέατρο είναι μία ολόκληρη σειρά από σκέψεις, πράξεις και πειράματα που σε βοηθούν να κατανοήσεις το μυστικό της ζωής. Γι’ αυτό η μεγάλη πρόκληση κρύβεται στην παιδεία του θεάτρου. Θέλω να αλλάξει η παιδεία στο θέατρο και η από μέσα λογική. Αυτό το λέω χωρίς να υποτιμώ τη δουλειά κάποιου. Πιστεύω ότι το ελληνικό θέατρο δεν είχε το χρόνο να ασχοληθεί ακόμα με την παιδεία. Έχω εναποθέσει τις προσδοκίες μου για την αλλαγή πολλών πραγμάτων γύρω από το ελληνικό θέατρο στην πειραματική σκηνή, γιατί εδώ υπάρχει ο χώρος, ο χρόνος και η υποστήριξη. Με βοηθά πολύ ότι έχω την τεράστια εμπιστοσύνη του διευθυντή του Εθνικού, Νίκου Κούρκουλου. Πολύ σύντομα θα δούμε νέους σκηνοθέτες θεάτρου -που, όπως ξέρετε, δεν υπάρχει ανάλογη σχολή στην Ελλάδα- να βγαίνουν από εδώ και να κάνουν τις πρώτες τους σκηνοθεσίες.
Τι σημαίνει για εσάς ο όρος παιδεία; Ποια είναι αυτή η ουσιώδης αλλαγή που περιγράφετε;
Είναι κοινό μυστικό ότι ο Έλληνας ηθοποιός δεν είναι ακόμα έτοιμος να βγει στη σκηνή. Οι σχολές είναι ικανοποιημένες που παίρνουν τα λεφτά των νέων ηθοποιών και το υπουργείο με τη σειρά του κάνει κάποιες εξετάσεις. Πιστεύω ότι η απόσταση ενός Έλληνα και ενός Γερμανού ή Ρώσου ηθοποιού, όταν τελειώνουν μία δραματική, σχολή είναι τεράστια. Αν δεν έχει υπάρξει το πάθος κάποιου καλού καθοδηγητή ή η εμμονή ενός ηθοποιού να εξελίξει κάποια φυσικά δώρα, συνήθως η εικόνα είναι απογοητευτική.
Πολλοί μιλούν για το θέατρο, αλλά σπάνια μιλούν οι δημιουργοί του. Γιατί;
Είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι ο άνθρωπος του θεάτρου δεν πρέπει να έχει άποψη… παρά μόνο μέσα από τη δουλειά του.. Οι άνθρωποι του θεάτρου μιλούν για την κοινωνία μέσα από τη δουλειά τους και όχι μέσα από τα τηλεοπτικά παράθυρα. Παράλληλα, πρέπει να μιλούν και με άλλους καλλιτέχνες. Νομίζω ότι χρειάζεται μεγαλύτερη επικοινωνία μέσα στους κόλπους των τεχνών. Οι γλύπτες είναι απομονωμένοι από το θέατρο, οι άνθρωπο του θεάτρου είναι απομονωμένοι από τους μουσικούς και ούτω καθ’ εξής. Πρέπει ο ένας να μοιράζεται τον κόσμο του άλλου, γιατί “όλες οι τέχνες θέλουν να γίνουν μουσική”. Όλα χρειάζονται, αυτό που δεν χρειάζεται είναι να είμαστε μονομανείς μ’ αυτό που παρουσιάζουμε στο κοινό.
Αισθάνεστε κάποιο βάρος βρισκόμενος υπό τη στέγη του Εθνικού;
Κανένα βάρος. Μη ξεχνάτε ότι βρίσκομαι στο γκαράζ. Είναι απίστευτη η ελαφρότητα του γκαράζ…
25.02.2003, Χ.Σ. «Στάθης Λιβαθινός: Ψάχνεται… άρα υπάρχει», e-go.gr
Για το link πατήστε εδώ