Συνέντευξη Ταμίλα Κουλίεβα

Ξένη, μάγισσα, ερωτευμένη σύζυγος, μητέρα, μητροκτόνος, φόνισσα. Μια απόλυτη μορφή του τραγικού κόσμου μας περιμένει αυτό το Σαββατοκύριακο στην Επίδαυρο, και η ερμηνεύτριά της, Ταμίλα Κουλίεβα, μας δίνει τις απαντήσεις της σε ένα… προσωπικό ερωτηματολόγιο.

Η Μήδεια ζει και πράττει μέσα στην κοινωνία των ανθρώπων και ταυτόχρονα μέσα σε μια ακραία κατάσταση που τη θέτει πέρα από τους ανθρώπους αλλά και τους θεούς, πέρα από το Καλό και το Κακό. Η συγκλονιστική τραγική ηρωίδα του Ευριπίδη εκπέμπει με το μύθο και το πάθος της εκείνης την απόλυτη «ομορφιά», τη σαγήνη που προκαλεί ρίγος σε όσους τη συναντούν. Ο ποιητής και μεταφραστής της «Μήδειας» που θα δούμε στις 8 & 9/8 στην Επίδαυρο, Στρατής Πασχάλης, σημειώνει σχετικά: «Ο Ευριπίδης στην αρχή της δύσης του αρχαίου κόσμου, συλλαμβάνει τα μηνύματα των μοντέρνων καιρών. Χιλιάδες χρόνια πριν από το Ρακίνα και τους Γάλλους καταραμένους, ανιχνεύει τη σαγήνη του Κακού, το άνθος του Κακού». Η μικροσκοπική Ρωσίδα με το έντονο βλέμμα και την ισχυρή παρουσία έχει κληθεί να ερμηνεύσει το… Άνθος του Κακού, ωσάν ζοφερή νύφη με βαμμένα κόκκινα μαλλιά.

Με αφορμή λοιπόν τη Μήδεια, αλλά και ξεπερνώντας την, ζητήσαμε από την πρωταγωνίστρια και γνωστή ηθοποιό Ταμίλα Κουλίεβα να απαντήσει στο εξής ερωτηματολόγιο με λέξεις – κλειδιά:

Επίδαυρος: Μια επιθυμία που πάντα φλέρταρε με το όνειρό και τελικά συναντήθηκε με τη Μήδεια.

Αρχαίο ελληνικό δράμα: Αφετηρία του θεάτρου. Σημείο αναφοράς.

Ευριπίδης: Εκεί όπου οι φορείς ιδεών αποκτούν ανθρώπινη διάσταση.

Μήδεια: Επέλεξε το δρόμο των θνητών, βίωσε έντονα τα ανθρώπινα συναισθήματα, αλλά όπως λέει και ο Αγγελιοφόρος: «κανείς θνητός δεν είναι ευτυχισμένος».

Πάθος – πόθος: Όταν ο πόθος συναντά το πάθος, τα όρια της λογικής μετατίθενται.

Πόνος – εκδίκηση – φόνος: Όταν ο πόνος ξεπερνά τα όρια της αντοχής μας, μεταβάλλεται συχνά σε μανία εκδίκησης. Ο φόνος θα μπορούσε να γίνει το φυσικό επακόλουθο.

Έρωτας – γάμος – χωρισμός: Όταν ο έρωτας οδηγεί στο γάμο, δυστυχώς ο χωρισμός καραδοκεί.

Ελλάδα – Ρωσία: Μακριά, αλλά και τόσο κοντά.

Εξορία: Ο πρόσφυγας, ο ξεριζωμένος, είναι ένας άνθρωπος που νιώθει τραγικά μόνος. Ακόμη κι αν έχει συνοδοιπόρους.

Ξένη: Παράξενη, διαφορετική, γι’ αυτό κι εξ ορισμού προκαλεί ενδιαφέρον.

Ευτυχία – αποδοχή: Η ευτυχία οφείλεται στην αποδοχή, η αποδοχή δεν οδηγεί κατ’ ανάγκη στην ευτυχία. Αλλά τι είναι επιτυχία τελικά;

Μετά τη «Μήδεια», τι; «Παντρολογήματα» του Γκόγκολ…χωρίς όμως προδοσία! (Σημ. Θα τη δούμε το χειμώνα στην υπέροχη κωμωδία του Γκόγκολ, πάλι σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού στο θέατρο Πορεία, πλάι στους Δημήτρη Τάρλοου, Αιμίλιο Χειλάκη, Ελένη Γερασιμίδου και Αρτό Απαρτιάν).

Μήδεια, η μάγισσα που δραπετεύει: «Τα έχασε όλα. Δεν μπόρεσε να παραμείνει».

Πράγματι ο τραγικός ποιητής δίνει στη «Μήδεια» του ένα τέλος υπερβατικό: η βάρβαρη μάγισσα από την Κολχίδα, μετά τους φόνους, δραπετεύει ιππεύοντας το άρμα του ήλιου. Ο Στρατής Πασχάλης συμπληρώνει: «ο Ευριπίδης, κυνικός και ρομαντικός μαζί, σαν να μας εξαναγκάζει να τιμήσουμε μια επικίνδυνη μάγισσα, μια παιδοκτόνο! Ανατρέπει έτσι ένα ολόκληρο σύστημα αξιών. Φυσικό και κοινωνικό. Λέει ουσιαστικά: «Η ατιμία σας γεννά τα εγκλήματα και τους κολασμένους. Υποκλιθείτε μπροστά σε αυτή τη γυναίκα. Αν εσείς, έστω και δίκαια, τη θεωρείτε τέρας – εγώ τη θεωρώ θύμα σας, και γι’ αυτό την κάνω θεά!».

Εμείς πάλι ετοιμαζόμαστε να τιμήσουμε με την παρουσία μας στην Επίδαυρο τόσο τη μυθική Μήδεια όσο και τη Ρωσίδα ερμηνεύτριά της, στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου της οποίας τη σκηνοθεσία υπογράφει (στο πρώτο του μάλιστα επιδαύριο διάβημα) ο Στάθης Λιβαθινός και τη μετάφραση (επίσης, τη πρώτη του σε αρχαίο κείμενο) ο Στρατής Πασχάλης.

Σκηνικά – κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου. Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής. Χορογραφία: Μαριέλα Νέστορα. Παίζουν επίσης: Μαρία Σαββίδου, Γιάννης Μαυριτσάκης, Δημήτρης Ήμελλος, Βασίλης Ανδρέου, Γιώργος Δαμπάσης, Άρης Τρουπάκης, Στάθης Γράψας, Νίκος Κορδώνης, Κατερίνα Αλεξάκη, Μαργαρίτα Αμαραντίδη, Σεραφίτα Γρηγοριάδου, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Βέρα Λάρδη, Κόρα Καρβούνη, Δέσποινα Κούρτη κ.ά.

14.8.2003, Δημάδη Ιλειάνα « Μήδεια το άνθος του κακού», Αθηνόραμα