Σπουδαίο επίτευγμα όλων των δημιουργικών και ερμηνευτικών συντελεστών της αποτελεί η παράσταση του ντοστογιεφσκικού «Ηλίθιου» στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού, που επαναλαμβάνεται φέτος (δυστυχώς όχι για πολύ ακόμα, ενώ θα έπρεπε). Η υπογράφουσα τολμά αυτήν την κρίση, θυμούμενη αρκετές παραστάσεις με τολστοϊκά και ντοστογιεφσκικά μυθιστορήματα (μεταξύ των οποίων και τέσσερις παραστάσεις του «Ηλίθιου») που είδε από διακεκριμένους ρώσικους, πολωνικούς, βουλγάρικους, ουγγρικούς θιάσους. Το επίτευγμα της ελληνικής παράστασης οφείλεται πρωτίστως στις εξαιρετικές σπουδές του Στ. Λιβαθινού στη Ρώσικη Ακαδημία Θεάτρου, επόμενα και στη γνώση του για τις παραδόσεις του ρωσικού θεάτρου και της ρωσικής λογοτεχνίας, αλλά και του ανήσυχου αισθητικά, τελειοθηρικά εργατικού ταλέντου του. Ο Λιβαθινός ευφυώς, αντί μιας «κλασικής» διαλογικής μορφής δραματοποίησης του μυθιστορήματος, ανέθεσε στον Σάββα Κυριακίδη (βάσει της αξεπέραστης μετάφρασης του Άρη Αλεξάνδρου), τη διασκευή, διασκευή εξαιρετικό κράμα αφήγησης, ανάγνωσης χαρακτηριστικών σύντομων αποσπασμάτων του πρωτοτύπου και διαλογικών μερών για τις κορυφαίες – χαρακτηρολογικές, ψυχογραφικές και συγκρουσιακές- στιγμές των προσώπων και της δραματικής κατάληξής τους. Η σύλληψη μιας τέτοιας διασκευής σεβάστηκε όλη την πλοκή του μυθιστορήματος. Ανέδειξε την έντονη «θεατρικότητα» του ντοστογιεφσκικού μυθιστορήματος και τους αλλεπάλληλους, κορυφούμενους κύκλους της πολυπρόσωπης, πολυφωνικά δραματικής, μυθιστορηματικής πλοκής που λειτουργεί σε τρία επίπεδα: στο προσκήνιο, στο παρασκήνιο και στη σκηνή, στην οποία συντελούνται οι μεγάλες συγκρούσεις και η κορύφωση του δράματος. Πρόβαλε τους σχολιασμούς του συγγραφέα για το χαρακτήρα, τις συμπεριφορές, την ιδιοσυγκρασία, τα πάθη των προσώπων που έπλασε και την καταλυτική επίδραση της κοινωνίας στη δραματική «μοίρα» τους. Πρωτίστως, καθόρισε την αισθητικο – ιδεολογικά τριπλή σκηνοθετική «ανάγνωση». Τριπλή, γιατί Διττή, αφ’ ενός με την «αποστασιοποίηση» των ηθοποιών στα αφηγηματικά μέρη και αφ’ ετέρου με την απόλυτα ρεαλιστική ενσάρκωση της αλήθειας, του ψυχισμού και του δράματος του προσώπου που υποδύονται. Κατόρθωμα συμπυκνωτικής αναπαράστασης των πολλαπλών χωρο-χρόνων του μυθιστορήματος αποτελεί το ευρηματικότατο σκηνικό και τα όμορφα δια-χρονικά κοστούμια (Ελένη Μανωλοπούλου). Εξαιρετικοί συντελεστές της υπέροχης αυτής παράστασης είναι η κινησιολογία (Σεσίλ Μικρούτσικου), οι φωτισμοί (Αλέκος Αθανασίου), η μουσική (Θόδωρος Αμπατζής). Ένθερμο έπαινο δικαιούται η πειθαρχημένη, ολόψυχη, ευγενούς άμιλλας, ερμηνευτική κατάθεση όλων των ηθοποιών (αρκετοί μάλιστα σε διάφορους μικρούς ρόλους), με μέγιστη και κυρίαρχη τη γεμάτη απλότητα αλήθεια, ανθρώπινη θερμότητα, βαθύτατα συγκινητική, διόλου μελοδραματική, ερμηνεία του Βασίλη Ανδρέου (Ηλίθιος). […]

21.11.2007, Θυμέλη «Εξαιρετικά έργα στο Εθνικό Θέατρο – Ο ηλίθιος», Ριζοσπάστης

Για το link πατήστε εδώ